Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài: Đêm nay Bác không ngủ

 CHÀO MỪNG
 CÁC BẠN ĐẾN VỚI 
TIẾT HỌC HÔM NAY ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ ( Minh Huệ )
I. TÌM HIỂU CHUNG ( Các em đọc phần chú thích nhé)
 1. Tác giả
-Minh Huệ tên khai sinh là Nguyễn Đức 
Thái (3/10/1927 - 11/10/2003)
- Quê tại Bến Thủy, nay thuộc phường Quang 
Trung, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An. 
- Là một nhà thơ hiện đại của Việt Nam. Ông 
được biết đến nhiều với tác phẩm thơ "Đêm 
nay Bác không ngủ", và đã được Nhà nước 
Việt Nam tặng giải thưởng Nhà nước về văn 
học, nghệ thuật với 3 tập thơ: Đêm nay Bác 
không ngủ (1985); Tiếng hát quê hương 
(1959); Đất chiến hào (1970). 
- Ông còn có các bút danh khác là Mai Quốc 
Minh, Nguyễn Thái. ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ ( Minh Huệ )
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
( Các em đọc bài thơ nhé, giọng tâm sự 
 Bài thơ được 
nhẹ nhàng, nhịp thơ 3/2 hoặc 2/3. Lời viết theo thể thơ 
thoại của Bác đọc dịu dàng tình cảm, lời gì? Phương 
của anh đội viên đọc giọng lo lắng tha thức biểu đạt 
thiết.) nào?
-Thể thơ: năm chữ
-Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp 
yếu tố miêu tả và biểu cảm. 
 ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ ( Minh Huệ )
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1.Hình tượng Bác Hồ cao cả
 Em hãy đọc và 
 đối chiếu lần thứ 
 nhất và lần thứ 
 ba anh đội viên 
 thấy Bác không 
 ngủ. 
 ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ Bác chỉ huy trận đánh II.TÌM HIỂU VĂN BẢN
 Em hãy tìm và 
 lược trích 
 những câu thơ 
 tiêu biểu miêu 
 tả Bác Hồ. →BÁC HỒ MỘT TÌNH YÊU BAO LA 2. Tâm tư của người đội viên ( các em gạch chân từ ngữ và ghi chú vào sách) 
 b. Lần thứ ba
 -Hốt hoảng, giật mình, nằng nặc mời Bác ngủ
 - AnhTâm hốt tư củahoảng anh giật đội mình” viên 
 + “Nằng nặc”: van nài khẩn thiết. trongQua Emlầndiễn hiểu”nằngthức biến dậy tâm thứ trạngnặc” ba là gì? 
 - AnhTheoNhận vội em vàngxét vì saocủa nằng anh em nặc vềđội cách cấu 
 củađượcviên anh lạidiễn thấyđội tả viên, bằng“ lòng em các vui cảm chi tiết 
 + Đảo trật tự ngôn từ, lặp cụm từ Mờitạo Bác lời thơ:ngủ Bác ơi!
 nhậnthơsướng nào? tình mênh Có cảm gì mông” củakhác anh sovà với đốiquyết 
 Diễn tả tăng dần mức độ bồn chồn, tình cảm vớilần định Trời chotrước? “Mờithức sắp Bác sángluônBác như ngủmấtcùng thế Bácrồinào? Bác? ơi!
 lo lắng chân thành mộc mạc của người đội viên 
 BácBác ơi! Mời ơi! MờiBác ngủ!”Bác ngủ”và 
 với Bác. tác dụng của nó? 
 - Anh đội viên nhìn Bác
 -Niềm vui sướng khi hiểu được tấm lòng và sự 
 vĩ đại của Bác. Bác nhìn ngọn lửa hồng 
 * Lòng kính yêu, biết ơn, niềm hạnh phúc được Lòng vui sướngmênh mông
 nhận tình thương yêu và sự chăm sóc của Bác, Anh thức luôn cùng Bác.
 niềm tự hào về vị lãnh tụ vĩ đại mà bình 
 dị.Tình cảm của anh đội viên cũng là tình cảm 
 của nhân dân đối với Bác. III/ TỔNG KẾT (Đọc lại bài thơ nhé!)
 1. Nghệ thuật:
-Thể thơ năm chữ có nhiều vần liền Nghệ thuật nổi bật của bài thơ:
thích hợp với lối kể chuyện. A -Thể thơ năm chữ có nhiều 
 Qua câu chuyện về một đêm 
 vần liền thích hợp với lối kể
 - Kết hợp tự sự miêu tả biểu cảm. không ngủ của Bác em cảm 
 - Lời thơ giản dị, chân thành nhiều chuyện.nhận được điều gì?
từ láy gợi hình, gợi cảm. B - Kết hợp tự sự miêu tả và 
 2. Nội dung: biểu cảm.
 - Tình cảm yêu kính, cảm phục của C - Lời thơ giản dị, chân thành 
người chiến sĩ, cũng là của mọi người nhiều từ láy gợi hình, gợi 
đối với Bác. cảm.
 D - Cả ba ý trên. . 
 - Tấm lòng yêu thương giản dị mà 
sâu sắc của Bác đối với quân và dân ta. ( Các em chép bài vào vở tiếp nhé! )
 II. TÌM HIỂU VĂN BẢN 
 1.Hình tượng Bác Hồ cao cả
- Trầm ngâm - Đinh ninh, im phăng phắc
- Đốt lửa, dém chăn, nhón chân - không an lòng, thương đoàn
 nhẹ nhàng dân công
 lá cây làm chiếu
 manh áo làm chăn
 - nóng ruột, mong trời sáng mau
 mau.
 → Từ láy, điệp từ, cặp từ sóng đôi, tăng tiến
 → Tình cảm rộng lớn của Bác yêu thương lo lắng cho bộ 
 đội và dân công. ( Các em chép bài vào vở tiếp nhé! )
3. Khẳng định đạo đức cao cả của Bác
- Điệp ngữ “Đêm nay”
- Bác không ngủ: lẽ thường tình 
→ Khẳng định lòng yêu nước thương dân sâu 
 sắc đạo đức cao cả của Bác Hướng dẫn về nhà:
-Học thơ, xuất xứ, nội dung nghệ thuật bài 
thơ.
-Sưu tầm một vài bức tranh hoặc một vài 
bài thơ nói về Bác Hồ.
-Viết một đoạn văn ngắn nêu lên cảm nghĩ 
của em về hình tượng Bác Hồ.