Bài giảng Ngữ Văn 6 - Bài học đường đời đầu tiên

 NGỮ VĂN 6 Tiết 73,74,75:
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
 (Trích “Dế Mèn phiêu lưu kí” – Tô Hoài) Trong 2 phút, hãy liệt kê 
 nhiều nhất có thể những 
 nhân vật trong các tác 
phẩm văn học là những con 
 vật đã được các nhà văn 
 nhân hoá. I.
Tìm hiểu chung Tri thức ngữ văn
 Truyện 
đồng thoại Đề tài Chủ đề 01 Truyện đồng thoại
 Là loại truyện thường lấy loài vật làm nhân vật. Các con 
 vật được miêu tả, khắc hoạ như con người (nhân cách hoá).
 02 Đề tài
Kiến thức Là phạm vi cuộc sống được miểu tả trong văn bản. VD: Đề 
 ngữ văn tài của “Sự tích Hồ Gươm”: đánh giặc cứu nước.
 03 Chủ đề
 Là vấn đề chính được thể hiện trong văn bản. VD: Chủ đề 
 của “Sự tích Hồ Gươm”: tinh thần yêu nước và khát vọng 
 hoà bình của nhân dân ta. Cách thức đọc hiểu truyện đồng thoại
Truyện kể về những sự kiện gì? Đâu là những sự kiện chính?
Nhân vật trong truyện là những loài vật nào? Ai là nhân vật chính?
Hình dạng, tính nết của các con vật được thể hiện trong truyện vừa 
giống loài vật ấy, vừa giống con người ở chỗ nào?
Truyện muốn nhắn gửi đến người đọc bài học gì? Bài học ấy có ý 
nghĩa với em không? Vì sao? 1. Tác giả
- Tên thật là Nguyễn 
Sen, quê ở Hà Nội.
- Viết văn từ trước 
CM tháng 8/1945 và 
có khối lượng tác 
phẩm phong phú, đa 
dạng, đặc biệt viết 
nhiều truyện thiếu nhi. Một số tác phẩm chính của Tô Hoài 2. Tác phẩm:
- Văn bản Bài học đường đời đầu 
tiên (tên bài do người biên soạn 
SGK đặt) trích từ chương I của 
truyện Dế Mèn phiêu lưu kí (1941) 
- Tác phẩm nổi tiếng nhất của Tô 
Hoài viết về loài vật, dành cho lứa 
tuổi thiếu nhi. 
- Truyện gồm 10 chương, kể về 
những cuộc phiêu lưu của Dế Mèn 
qua thế giới những loài vật nhỏ bé... II.
Đọc hiểu văn bản 1. ĐỌC VĂN BẢN 2. Ngôi kể, nhân vật và sự việc chính
Câu chuyện được 
 kể bằng lời của 
nhân vật nào? Hãy 
chỉ ra các nhân vật 
tham gia vào câu 
 chuyện. Giáo án của Kim Dung 0336032445 
 a. Ngôi kể:
 Truyện kể bằng lời của nhân vật Dế Mèn
 → người kể chuyện ngôi thứ nhất.
 Câu chuyện trở nên chân thực, sống động và gần 
 gũi hơn bởi được kể lại bởi chính người trong cuộc.
b. Các nhân vật: c. sự việc chính
Dế Mèn đã ân hận 
 về việc gì? Hãy 
tóm tắt sự việc đó 
 trong khoảng 3 
 dòng. - Dế Mèn đã ân hận về viêc̣ trêu chị Cốc dẫn 
đến cái chết thảm thương của Dế Choắt. 
- Tóm tắt: Dế Mè n dù ng lờ i lẽ xấc xươc̣ trêu 
chi ̣ Cốc. Chi ̣ Cốc rất tứ c giâṇ , tưởng Dế 
Choắt trêu mình nên đã dù ng mỏ đâm Dế 
Choắt. Dế Choắt bi ̣trú ng 2 mỏ, queọ xương 
sống, khóc thảm thiết, sau đó nằm thoi thóp 
và chết. 3. Nhân vật 
 Dế Mèn 3. Nhân vật Dế Mèn
* Bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn:
 - Hình dáng: Chàng dế thanh niên cường tráng, đôi càng mẫm bóng, 
 cái vuốt nhọn hoắt, đôi cánh ngắn hủn hoẳn, người rung rinh một màu 
 nâu bóng mỡ, đầu to ra nổi từng tảng, răng đen nhánh, râu uốn cong 
 hùng dũng. 
 - Hành động: 
 + Đạp phanh phách, vũ lên phành phạch, nhai ngoàm ngoạp, trịnh trọng 
 vuốt râu, 
 + Cà khịa với tất cả bà con trong xóm (quát mấy chị Cào Cào, đá, ghẹo 
 anh Gọng Vó)
 - Suy nghĩ: Tự cho mình là giỏi, tưởng mình là tay ghê gớm, có thể 
 sắp đứng đầu thiên hạ rồi. 3. Nhân vật Dế Mèn
* Nhận xét:
 Nhà vă n đa ̃ sử duṇ g từ ngữ 
 đặ c sắc, đặ c biệ t là h thống 
 Nhâ n vậ t Dế Mèn hiệ n lê n 
 các tính từ để khắc hoạ vẻ 
 vớ i vẻ đep̣ cư ờ ng tráng, 
 đep̣ khỏe khoắn, sống độ ng 
 maṇ h me,̃ đầy sứ c sống của 
 của nhâ n vậ t (cư ờ ng tráng, 
 tuổi trẻ như ng đồng thờ i 
 mâm̃ bóng, nhoṇ hoắt, hủn 
 cũng cho thấy nét chư a đep̣ 
 hoẳn, giòn gia.̃ ..). 
 trong nhậ n thứ c, suy nghi ̃
 của nhâ n vậ t. Đó là sư ̣ kiê u 
 că ng, tư ̣ phu ̣ xem thư ờ ng 
 moị ngư ờ i. 3. Nhân vật Dế Mèn
 Trước khi trêu chị Cốc Sau khi trêu chị Cốc
§ Coi thường và có phần tàn § Sợ hãi khi nghe tiếng chị Cốc mổ 
 nhẫn đối với Dế Choắt Dế Choắt.
§ Xấc xược với chị Cốc § Bàng hoàng, ngơ ngẩn vì hậu quả 
§ Hể hả vì trò đùa tai quái không lường hết được.
 của mình § Hốt hoảng, lo sợ khi thấy Dế Choắt 
 không dậy được nữa, nằm thoi thóp.
 § Ân hận, ăn năn trước cái chết của 
 Dế Choắt.
=> Sự thay đổi bắt nguồn từ hậu quả nặng nề của việc Dế Mèn trêu chị Cốc.