Bài giảng theo chủ đề Vật lý Lớp 6 - Tiết 2, Chủ đề 17: Sự nở vì nhiệt của chất rắn - Huỳnh Thị Kim Trúc

 CHỦ ĐỀ17:SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA 
 CHẤT RẮN
 GV :HUỲNH THỊ KIM TRÚC Chương II: NHIỆT HỌC
• Các chất dãn nở vì 
nhiệt như thế nào?
• Sự nóng chảy, sự đông 
đặc, sự bay hơi, sự 
ngưng tụ là gì?
• Làm thế nào để tìm 
hiểu tác động của một 
yếu tố lên một hiện 
tượng khi có nhiều yếu tố 
cùng tác động một lúc?
• Làm thế nào để kiểm 
tra một dự đoán? Tại sao khi ráp đường ray tàu hỏa, người ta 
thường đặt hai đầu thanh ray cách nhau
chừng vài centimét ? Tại sao quả kinh khí cầu có thể bay lên không trung ? ?
Các phép đo chiều 
cao tháp vào ngày 
01/01/1890 và ngày 
01/07/1890 cho thấy, 
trong vòng 6 tháng 
tháp cao thêm hơn 
10cm. Tại sao lại có sự 
kì lạ đó? Chẳng lẽ một 
cái tháp bằng thép lại có 
thể “lớn lên” được hay 
sao?
 Tháng01-01 1-1890 Tháng01-07 7-1890 ? Quan sát Dụng cụ thí nghiệm
 hình vẽ nêu
 dụng cụ thí
 nghiệm.
 Cm3
 250
 200
 150
 100
 50 BÀI 18. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN
? Em hãy đọc 1. Làm thí nghiệm
 thông tin sgk 1
 phút sau đó cho
 - Trước khi hơ nóng 
 biết thí nghiệm + Quả cầu kim loại
 được tiến hành quả cầu kim loại, thử 
 thả xem quả cầu có + Vòng kim loại
 qua mấy bước
 lọt qua vòng kim loại + Đèn cồn
 và tiến hành không. Nhận xét.
 như thế nào?
 Cm
 253
 200
 015
 010
 05
 0
 - Dùng đèn cồn hơ nóng quả cầu kim loại trong 3 phút, rồi thử 
 thả xem quả cầu có còn lọt qua vòng kim loại nữa không. Nhận 
 xét. 
 - Nhúng quả cầu đã được hơ nóng vào nước lạnh rồi thử thả 
 cho nó lọt qua vòng kim loại. Nhận xét. Thí nghiệm mô phỏng
 Cm3
 250
 200
 150
 100
 50 2. Trả lời câu hỏi
HĐ1: Tại sao khi hơ nóng, quả cầu 
lại không lọt qua vòng kim loại?
 HĐ2: Tại sao sau khi được nhúng vào nước 
 lạnh, quả cầu lại lọt qua vòng kim loại? 3. Kết luận
Chất rắnnở..  ra .. khi nóng 
lên, ..co lại khi lạnh đi. Ở giữa các nhịp cầu nối đều có những khe hở nhỏ II/ĐẶC ĐIỂM SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN
1/Sự nở vì nhiệt của các chất rắn khác nhau: 2. Tác động của vật rắn khi sự co dãn vì nhiệt bị cản trở.
1. Thí nghiệm.
▪ Dụng cụ: 
 • 1 thanh kim loại 
 (thanh thép)
 • 1 ốc vặn. 
 • 1 chốt ngang.
 • 1 giá đỡ.
 • Đèn cồn và hộp 
 đựng cồn.
 Hình 17.6 Quan sát thí nghiệm:
 Thí nghiệm 1 ▪ Cách tiến hành:
- Lắp các dụng cụ thí nghiệm như 
hình 17.7
 + Đặt thanh kim loại lên giá.
 + Lắp chốt ngang ở phía ngoài.
 - Đốt nóng thanh thép.
 - Vặn ốc để xiết chặt thanh thép 
lại.
 - Dùng khăn tẩm nước lạnh phủ 
lên thanh thép và quan sát hiện
 tượng.
 Thí nghiệm H17.7 Câu 3. Nếu dùng một khăn tẩm nước lạnh phủ lên thanh 
thép thì chốt ngang cũng bị gãy. Từ đó ta rút ra kết luận 
gì?
Khi co lại vì nhiệt nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực 
 rất lớn Chỗ đường ray bị 
 cong lên do chỗ 
 tiếp nối 2 thanh 
ray không có đủ 
khe hở cho thanh 
 ray nở dài Câu 6: Em hãy quan sát gối đỡ ở hai đầu cầu của cầu thép. Hai gối 
đỡ đó có cấu tạo giống nhau không ? Tại sao một gối đỡ phải đặt 
trên các con lăn ? 
 -Hai gối đỡ có cấu tạo 
 không giống nhau.Một 
 gối đỡ được đặt trên các 
 con lăn, còn gối đỡ kia 
 thì không
 Các con lăn
 - Một đầu gối lên các con lăn tạo điều kiện cho cầu dài ra khi 
 nóng lên mà không bị ngăn cản. 1.Thí nghiệm:
 Quan sát hình dạng băng kép nếu bị hơ nóng trong hai trường hợp 
sau : - Mặt đồng ở phía dưới
 - Mặt đồng ở phía trên
 Hình 17.10 TH2: Mặt đồng ở phía trên
 Đồng
 Thép Câu 8: Khi bi hơ nóng thì băng kép luôn cong về phía nào? Tại sao?
 Khi bị hơ nóng băng kép luôn cong về phía thanh thép. Do đồng 
 dãn nở vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng dài hơn và nằm 
 phía ngoài vòng cung
 Câu 9: Băng thép đang thẳng, nếu làm lạnh đi thì nó có bị cong 
 không? Nếu có thì cong về phía thanh thép hay thanh đồng? Tại sao?
Có bị cong và cong về phí thanh đồng. Đồng co lại vì nhiệt nhiều 
 hơn thép nên thanh đồng ngắn hơn, thanh thép dài hơn và nằm 
 ngoài vòng cung Do tính chất này, băng kép được ứng dụng vào việc đóng – 
ngắt tự động mạch điện (rơ-le trong đèn chớp-tắt, bàn là, nồi 
cơm điện...). Đèn báo ®iện
 Tiếp điểm
 Băng kép
 Lá thép
 Lá đồng Câu 10. Tại sao bàn là điện lại tự động tắt khi đã đủ nóng?
 Khi đủ nóng, băng kép cong lên về phía thanh thép , làm 
 ngắt mạch điện
 Thanh đồng của băng kép ở thiết bị đóng ngắt của bàn là này 
 nằm ở phía trên hay dưới?
 Thanh đồng nằm ở phía dưới Hướng dẫn về nhà:
- Học thuộc phần ghi nhớ ở SGK.
- Làm bài tập 1 đến 7 trang 99 SGK.
- Đọc trước CHỦ ĐỀ 18: SỰ NỞ VÌ NHIỆT CHẤT LỎNG