Đề cương ôn tập học kì 1 môn Ngữ văn 6 - Năm học 2020-2021 - Trường THCS Minh Đức

 TRƯỜNG THCS MINH ĐỨC 
 ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP NGỮ VĂN 6 
 HỌC KÌ I NĂM HỌC 2020 – 2021
 A. PHẦN LÝ THUYẾT
 I. PHẦN VĂN BẢN
 1. Nắm được nội dung, nghệ thuật của các văn bản của 04 thể loại: Truyền thuyết, Cổ tích, 
 Ngụ ngôn, Truyện cười.
 So sánh điểm giống và khác nhau giữa các thể loại.
 2. Hiểu được ý nghĩa các chi tiết tưởng tượng, kì ảo và các đồ vật thần kì trong các văn bản 
 truyền thuyết và cổ tích.
 3. Đọc các doạn văn hay trong các văn bản, nắm nội dung, ý nghĩa, xác định các yếu tố ngữ 
 pháp (từ, nghĩa của từ, cụm từ). 
 * Truyện dân gian (Lưu ý cả các văn bản hướng dẫn đọc thêm)
 Thể loại Truyền thuyết Cổ tích
 Giống - Là truyện dân gian
 - Thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo (hoang đường).
 Nội dung Kể về nhân vật, sự kiện có liên quan - Kể về một số kiểu nhân vật quen thuộc: 
 đến lịch sử thời quá khứ. bất hạnh, dũng sĩ, thông minh,
 - Kết thúc thường có hậu.
 Mục đích Thể hiện thái độ và cách đánh giá Thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về 
 Khác sáng tác của nhân dân đối với các sự kiện, chiến thắng của cái thiện đối với cái ác, cái 
 nhân vật lịch sử được kể. tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với bất 
 công.
 Văn bản - Con Rồng, cháu Tiên - Sọ dừa
 - Bánh chưng, bánh giầy - Thạch Sanh
 - Thánh Gióng - Em bé thông minh
 - Sơn Tinh, Thủy Tinh - Cây bút thần
 - Sự tích Hồ Gươm - Ông lão đánh cá và con cá vàng - Lỗi lặp từ.
 VD: Bạn Nam rất ngoan ngoãn và bạn Nam học rất giỏi.
  Bạn Nam rất ngoan ngoãn và học giỏi.
 - Lỗi lẫn lộn giữa các từ gần âm.
 VD: Cô ấy là một người sâu sát.
  Cô ấy là một người sâu sắc.
 - Lỗi dùng từ không đúng nghĩa.
 VD: Ngôi nhà này thật nhỏ nhen.
  Ngôi nhà này thật nhỏ bé.
 . Từ - cụm từ
 Từ đơn – chỉ có một tiếng Trường, lớp,
Phân loại Từ ghép: giữa các tiếng có quan hệ về nghĩa: thầy, 
 theo Từ phức – hai tiếng trở lên cô, trường lớp, bạn bè, cha mẹ,
 cấu tạo Từ láy: giữa các tiếng có quan hệ về mặt âm thanh: 
 mênh mông, ngoan ngoãn, xinh xinh, đo đỏ,
 Từ Thuần Việt Do nhân dân ta sáng tạo: cha mẹ, sông núi,
Phân loại 
 theo Từ mượn Mượn ngôn ngữ các nước, quan trọng nhất là từ 
nguồn gốc mượn tiếng Hán: Phụ mẫu, giang sơn, gia nhân, 
 sứ giả, tráng sĩ, gia nhân,
 Danh từ - cụm danh từ Học sinh – một học sinh giỏi
Phân loại Động từ - cụm động từ Học – đang học Ngữ văn
 theo Tính từ - cụm tính từ Trẻ - vẫn trẻ như ngày nào
 vai trò, Số từ Một bài tập (chỉ số lượng); bài tập số một (chỉ thứ 
chức năng tự)
ngữ pháp
 Lượng từ Một vài học sinh (lượng ít)
 Tất cả học sinh (lượng nhiều)
 Chỉ từ Học sinh ấy (xác định vị trí của sự vật trong không 
 gian) Dàn ý tham khảo
 Mở bài Trong cuộc đời của mỗi người, ai cũng có những kỉ niệm đáng nhớ về thầy, 
 cô giáo của mình. Chúng luôn khắc sâu trong trí nhớ của ta. Niềm vui mà 
 em nhớ mãi là được gặp lại cô giáo cũ thân thương sau bao lâu xa cách ở 
 ngôi trường cấp một.
 Thân bài - Đó là vào một dịp đặc biệt của những người làm nghề giáo – Ngày 20/11. 
 Em trở về thăm lại chính ngôi trường Tiểu học mà em gắn bó suốt năm 
 năm.
 - Miêu tả vài nét về ngôi trường (không khí, cảnh vật, thầy cô, bè bạn, có 
 gì thay đổi so với trước kia không).
 - Kể vài nét về hình ảnh thầy/cô giáo cũ (ngoại hình, tính cách, có gì thay 
 đổi với trước kia không,).
 - Kể về cuộc gặp gỡ giữa em và thầy/cô giáo (cảm xúc vui mừng; chào hỏi 
 cô; hai cô trò cùng kể lại những kỉ niệm ngày xưa; cùng chia tay nhau sau 
 buổi lễ trong tiếc nuối)
 Kết bài Dù có đi bốn phương trời thì hình ảnh của thầy/cô vẫn luôn là chỗ dựa, là 
 kỉ niệm đẹp cho em. Và chắc hẳn không chỉ có thầy/cô mà tất cả những 
 người giáo viên đều là những điều đẹp đẽ mà học sinh có được. Em sẽ luôn 
 phấn đấu rèn luyện và học tập để thầy cô luôn tự hào.
 B. MỘT SỐ ĐỀ THAM KHẢO
 Đề 1
 Câu 1 (3.0đ): Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
 “Giặc đã đến chân núi Trâu. Thế nước rất nguy, người người hoảng hốt. Vừa lúc đó, sứ giả 
đem ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt đến. Chú bé vùng dậy, vươn vai một cái bỗng biến thành một 
tráng sĩ mình cao hơn trượng, oai phong, lẫm liệt. Tráng sĩ bước lên vỗ vào mông ngựa. Ngựa 
hí dài mấy tiếng vang dội. Tráng sĩ mặc mặc áo giáp, cầm roi, nhảy lên mình ngựa. Ngựa phun 
lửa, tráng sĩ thúc ngựa phi thẳng đến nơi có giặc, đón đầu chúng đánh giết hết lớp này đến lớp 
khác, giặc chết như rạ. Bỗng roi sắt gãy. Tráng sĩ bèn nhổ những cụm tre cạnh đường quật vào Đề 3
 Câu 1 (3.0đ): Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
 “Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ. Xung quanh nó chỉ có vài con nhái, cua, 
ốc bé nhỏ. Hàng ngày nó cất tiếng kêu ồm ộp làm vang động cả giếng, khiến các con vật kia 
rất hoảng sợ. Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như một vị 
chúa tể. 
Một năm nọ, trời mưa to làm nước trong giếng dềnh lên, tràn bờ, đưa ếch ta ra ngoài.
Quen thói cũ, ếch nghênh ngang đi lại khắp nơi và cất tiếng kêu ồm ộp. Nó nhâng nháo đưa cặp 
mắt nhìn lên bầu trời, chả thèm để ý đến xung quanh nên đã bị một con trâu đi qua giẫm bẹp.”
 a. Thể loại của văn bản trên là gì? (0.5đ)
 b. Chữ đầu trong câu “Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó 
 thì oai như một vị chúa tể.” là nghĩa gốc hay nghĩa chuyển?
 Tìm thêm 2 nghĩa chuyển của từ đầu. (1.0đ)
 c. Tìm 1 cụm danh từ có trong đoạn trích. (0.5đ)
 d. Thông qua câu chuyện này, em rút ra được bài học gì? (Viết 3-4 câu) (1.0đ)
 Câu 2 (2.0đ): Viết đoạn văn (6-8 câu) nêu suy nghĩ của em về một hoạt động em thích nhân 
 dịp 20 -11 do trường tổ chức. Trong đó có sử dụng 1 từ ghép, 1 từ láy. Chú thích rõ ràng.
 Câu 3 (5.0đ): Em hãy kể một kỉ niệm về trường lớp, bạn bè, thầy côcó ý nghĩa với 
 bản thân. Đặt nhan đề thích hợp cho câu chuyện đó.
 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Đề 4:
 Câu 1 (3.0đ): Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
 “Một cửa hàng bán cá làm cái biển đề mấy chữ to tướng:
 "Ở ÐÂY CÓ BÁN CÁ TƯƠI"
 Biển vừa treo lên, có người qua đường xem, cười bảo:
 - Nhà này xưa nay quen bán cá ươn hay sao mà bây giờ lại phải đề là cá “ tươi”?
 Nhà hàng nghe nói, xoá ngay chữ "tươi" đi. 
 Hôm sau, có người đến mua cá, cũng nhìn lên biển, cười bảo:
 - Người ta chẳng nhẽ ra hàng hoa mua cá hay sao, mà phải đề là "ở đây"?
 Nhà hàng nghe có, bỏ ngay hai chữ "ở đây" đi.
 Cách vài hôm, lại có một người khách đến mua cá, cũng nhìn lên biển, cười bảo:
 - Ở đây chẳng bán cá thì bày cá ra để khoe hay sao mà phải đề là "có bán"?
 Nhà hàng nghe nói lại bỏ ngay hai chữ "có bán" đi. Thành ra biển chỉ còn có mỗi chữ 
 "cá"! Anh ta nghĩ trong bụng chắc từ bây giờ không ai còn bắt bẻ nữa. Vài hôm sau, người 
 láng giềng sang chơi, nhìn cái biển nói: