Đề cương ôn tập môn Ngữ văn 6 - Năm học 2019-2020 - Trường THCS Minh Đức

 TRƯỜNG THCS MINH ĐỨC 
 ĐỀ CƯƠNG GỢI Ý NỘI DUNG ÔN TẬP NGỮ VĂN 6 NĂM HỌC 2019 – 2020
 A. PHẦN LÝ THUYẾT
 I. PHẦN VĂN BẢN
 1. Nắm được nội dung, nghệ thuật của các văn bản của 04 thể loại: Truyền thuyết, Cổ tích, 
 Ngụ ngôn, Truyện cười. So sánh điểm giống và khác nhau giữa các thể loại.
 2. Hiểu được ý nghĩa các chi tiết tưởng tượng, kì ảo và các đồ vật thần kì trong các văn bản 
 truyền thuyết và cổ tích.
 3. Đọc các doạn văn hay trong các văn bản, nắm nội dung, ý nghĩa, xác định các yếu tố ngữ 
 pháp (từ, nghĩa của từ, cụm từ) và viết cảm nhận về các đoạn văn đó. 
 * Truyện dân gian (Lưu ý cả các văn bản đọc thêm sẽ ra cho phần đọc – hiểu)
 Thể loại Truyền thuyết Cổ tích
 Giống - Là truyện dân gian
 - Thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo (hoang đường).
 Nội dung Kể về nhân vật, sự kiện có liên quan - Kể về một số kiểu nhân vật quen thuộc: 
 đến lịch sử thời quá khứ. bất hạnh, dũng sĩ, thông minh,
 - Kết thúc thường có hậu.
 Mục đích Thể hiện thái độ và cách đánh giá Thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về 
 Khác sáng tác của nhân dân đối với các sự kiện, chiến thắng của cái thiện đối với cái ác, cái 
 nhân vật lịch sử được kể. tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với bất 
 công.
 Văn bản - Bánh chưng, bánh giầy - Thạch Sanh
 - Thánh Gióng - Em bé thông minh
 - Sơn Tinh, Thủy Tinh
 Thể loại Ngụ ngôn Truyện cười
 Giống - Là truyện dân gian
 - Rút ra được bài học sau mỗi câu chuyện. Đề 2: Viết đoạn văn (6-8 câu) nêu suy nghĩ của em về lòng biết ơn. Trong đó có 1 số từ, 1 
 lượng từ (Chú thích rõ).
 2) Nội dung ôn tập
 . Nghĩa của từ (xem lại các từ khó trong phần chú thích)
 . Hiện tượng chuyển nghĩa của từ: nghĩa gốc (mũi cao), nghĩa chuyển (mũi giày, mũi xe,)
 . Chữa lỗi dùng từ:
 - Lỗi lặp từ.
 VD: Bạn Nam rất ngoan ngoãn và bạn Nam học rất giỏi.
  Bạn Nam rất ngoan ngoãn và học giỏi.
 - Lỗi lẫn lộn giữa các từ gần âm.
 VD: Cô ấy là một người sâu sát.
  Cô ấy là một người sâu sắc.
 - Lỗi dùng từ không đúng nghĩa.
 VD: Ngôi nhà này thật nhỏ nhen.
  Ngôi nhà này thật nhỏ bé.
 . Từ - cụm từ
Phân loại Từ đơn – chỉ có một tiếng Trường, lớp,
theo cấu Từ ghép: giữa các tiếng có quan hệ về nghĩa: thầy, 
tạo Từ phức – hai tiếng trở cô, trường lớp, bạn bè, cha mẹ,
 lên Từ láy: giữa các tiếng có quan hệ về mặt âm thanh: 
 mênh mông, ngoan ngoãn, xinh xinh, đo đỏ,
Phân loại Từ Thuần Việt Do nhân dân ta sáng tạo: cha mẹ, sông núi,
theo nguồn 
gốc Từ mượn Mượn ngôn ngữ các nước, quan trọng nhất là từ 
 mượn tiếng Hán: Phụ mẫu, giang sơn, gia nhân, 
 sứ giả,
Phân loại Danh từ - cụm danh từ Học sinh – một học sinh giỏi của lớp tôi
theo vai Động từ - cụm động từ Học – đang học Ngữ văn
trò, chức Tính từ - cụm tính từ Trẻ - vẫn trẻ như ngày nào Gợi ý một vài dàn ý tham khảo
Gợi ý dạng đề 1: Em hãy kể lại một kỉ niệm với thầy cô, bạn bè, cha mẹ,
 Mở bài Trong cuộc đời của mỗi người, ai cũng có những kỉ niệm đáng nhớ về thầy, 
 cô giáo của mình. Chúng luôn khắc sâu trong trí nhớ của ta. Niềm vui mà 
 em nhớ mãi là được gặp lại cô giáo cũ thân thương sau bao lâu xa cách. 
Thân bài - Đó là vào một dịp đặc biệt của những người làm nghề giáo – Ngày 20/11. 
 Em trở về thăm lại chính ngôi trường cấp 1 mà em gắn bó suốt năm năm.
 - Miêu tả vài nét về ngôi trường (không khí, cảnh vật, thầy cô, bè bạn,).
 - Kể vài nét về hình ảnh cô giáo cũ (ngoại hình, tính cách, có gì thay đổi 
 với trước kia không,).
 - Kể về cuộc gặp gỡ giữa em và cô giáo (cảm xúc vui mừng; chào hỏi cô; 
 hai cô trò cùng kể lại những kỉ niệm ngày xưa; cùng chia tay nhau sau buổi 
 lễ trong tiếc nuối)
 Kết bài Dù có đi bốn phương trời thì hình ảnh của cô vẫn luôn là chỗ dựa, là kỉ 
 niệm đẹp cho em. Và chắc hẳn không chỉ có cô mà tất cả những người giáo 
 viên đều là những điều đẹp đẽ mà học sinh có được. Em sẽ luôn phấn đấu 
 rèn luyện và học tập để thầy cô luôn tự hào.
 Gợi ý dạng đề 2: Hãy kể lại câu chuyện Thánh Gióng bằng lời văn của em.
 Mở bài Nhắc đến tinh thần yêu nước, ý chí chiến đấu chống ngoại xâm, bảo vệ 
 xóm làng, em lại nhớ tới hình tượng Thánh Gióng trong truyền thuyết cùng 
 tên. 
Thân bài - Câu chuyện được kể vào đời vua Hùng thứ sáu, khi giặc Ân đang tiến 
 sang xâm chiếm bờ cõi nước ta.
 - Kể chi tiết diễn biến các sự việc:
 + Gióng ra đời. (do bà mẹ ướm chân, mười hai tháng sau mới được sinh 
 ra,) Đề 2:
 Câu 1 (3.0đ): Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
 “Vua và đình thần chịu thằng bé là thông minh lỗi lạc. Nhưng vua vẫn còn muốn thử một lần 
 nữa. Qua hôm sau, khi hai cha con đang ăn cơm ở công quán, bỗng có sứ nhà vua mang tới 
 một con chim sẻ, với lệnh bắt họ phải dọn thành ba cỗ thức ăn. Em bé nhờ cha lấy cho mình 
 một cái kim may rồi đưa cho sứ giả, bảo:
- Ông cầm lấy cái này về tâu đức vua xin rèn cho tôi thành một con dao để xẻ thịt chim.
 Vua nghe nói, từ đó mới phục hẳn.” (Em bé thông minh)
 a. Thể loại của văn bản trên là gì? (0.5đ)
 b. Kể tên 2 câu chuyện đã học có cùng thể loại trên. (0.5đ)
 c. Tìm 1 cụm danh từ, 1 cụm động từ có trong đoạn trích. (1.0đ)
 d. Nêu nội dung của đoạn trích này. (1.0đ)
 Câu 2 (2.0đ): Viết đoạn văn (6-8 câu) nêu suy nghĩ của em về một đức tính mà mình cần 
 rèn luyện. Trong đó có sử dụng 1 số từ, 1 lượng từ. Chú thích rõ ràng.
 Câu 3 (5.0đ): Hãy kể lại một kỉ niệm với thầy cô, bạn bè, ba mẹ, mà em ấn tượng.
 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Đề 3
 Câu 1 (3.0đ): Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
 “Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ. Xung quanh nó chỉ có vài con nhái, cua, 
 ốc bé nhỏ. Hàng ngày nó cất tiếng kêu ồm ộp làm vang động cả giếng, khiến các con vật kia 
 rất hoảng sợ. Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như một vị 
 chúa tể. 
 Một năm nọ, trời mưa to làm nước trong giếng dềnh lên, tràn bờ, đưa ếch ta ra ngoài.
 Quen thói cũ, ếch nghênh ngang đi lại khắp nơi và cất tiếng kêu ồm ộp. Nó nhâng nháo đưa cặp 
 mắt nhìn lên bầu trời, chả thèm để ý đến xung quanh nên đã bị một con trâu đi qua giẫm bẹp.”
 a. Thể loại của văn bản trên là gì? (0.5đ)
 b. Chữ đầu trong câu “Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó 
 thì oai như một vị chúa tể.” là nghĩa gốc hay nghĩa chuyển?
 Tìm thêm 2 nghĩa chuyển của từ đầu. (1.0đ)
 c. Tìm 1 cụm danh từ có trong đoạn trích. (0.5đ)
 d. Thông qua câu chuyện này, em rút ra được bài học gì? (Viết 3-4 câu) (1.0đ)