Bài giảng Ngữ văn Khối 9 - Bài: Sang thu

 chủ đề: 
TÌNH YÊU THIÊN NHIÊN
 * MÙA XUÂN NHO NHỎ (Thanh Hải)
 * SANG THU (Hữu Thỉnh) Đọc bài thơ
 Bỗng nhận ra hương ổi
 Phả vào trong gió se
 Sương chùng chình qua ngõ
 Hình như thu đã về
 Sông được lúc dềnh dàng
 Chim bắt đầu vội vã 
 Có đám mây mùa hạ
 Vắt nửa mình sang thu
 Vẫn còn bao nhiêu nắng
 Đã vơi dần cơn mưa
 Sấm cũng bớt bất ngờ 
 Trên hàng cây đứng tuổi Đọc khổ 1: Cảnh vật lúc chuyển mùa
 Bỗng nhận ra hương ổi
 Phả vào trong gió se
 Sương chùng chình qua ngõ
 Hình như thu đã về Đọc khổ 2: Bức tranh thiên nhiên, đất trời lúc sang thu
 Sông được lúc dềnh dàng 
 Chim bắt đầu vội vã
 Có đám mây mùa hạ 
 Vắt nửa mình sang thu * Khác nhau trong cảm nhận của tác giả về thiên nhiên, 
 đất trời sang thu ở khổ 2 so với khổ 1:
 Thiên nhiên sang thu
 Khổ 1 Khổ 2
 Giác quan
 Xúc giác, thính giác, Ngắm nhìn
 khứu giác (cảm giác (thị giác)
 ngỡ ngàng)
 Thiên nhiên được 
Vị trí miêu tả cảnh Thiên nhiên được 
 miêu tả ở tầm thấp, 
 miêu tả ở tầm cao, 
 gần.
 xa, rộng. 3) Hiện tượng của đất trời lúc sang thu và suy 
ngẫm của nhà thơ: khổ cuối
 Cảnh 
 Nắng - mưa - sấm Hàng cây
 Vẫn còn - vơi dần- cũng bớt đứng tuổi 
 Mùa hạ nhạt dầnBản lĩnh cứng cỏi điềm tĩnh 
 Mùa thu rõ nét +Sấm
 +Hàng cây đứng tuổi
- Nghĩa tả thực: Hiện tượng thiên nhiên -sấm và hàng cây- lúc sang 
thu.
 Sấm: vang động bất thường của ngoại 
 cảnh, cuộc đời.
- Ý nghĩa ẩn dụ:
 Hàng cây đứng tuổi: Con người từng 
 trải sẽ có bản lĩnh vững vàng 
 hơn. Kết luận
 Đất trời đang làm một cuộc chuyển giao kì diệu. Tất cả
điều đó được tác giả cảm nhận bằng một tâm hồn rung
động tinh tế, giàu tình yêu thiên nhiên. Hàng cây cổ thụ
bình thản đón nhận mùa thu đến, không vội vàng, vồ vập
mà lặng lẽ, âm thầm. Hình ảnh tiếng sấm trên hàng cây
còn gợi lên cách hiểu khác, đó là hình ảnh ẩn dụ. Những
con người đã từng trải không bất ngờ trước những vang
động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời. Đây là sự
suy ngẫm của tác giả về nhân sinh, về qui luật của cuộc
sống. III. LUYỆN TẬP
1/ Em hãy tìm ra điểm tương đồng và khác biệt sau khi tìm 
hiểu 2 bài thơ của 2 thi nhân.
a/ Điểm chung:
- Cả hai thi nhân đều có một tình yêu, gắn bó với thiên nhiên, 
cuộc sống và đất nước sâu sắc nhưng xa hơn thế họ còn muốn 
giữ mãi vẻ đẹp của thiên nhiên cho dất nước mình.
- Tình yêu thiên nhiên của hai nhà thơ đều nhẹ nhàng, tinh tế 
nên cảnh sắc thiên nhiên trong hai bài thơ không bị hòa lẫn vào 
cảnh sắc thiên nhiên của các bài thơ khác.
- Với thể thơ tự do 5 chữ phù hợp với việc bộc lộ tâm trạng,
 cảm xúc. 
- Bằng những hình ảnh, ngôn từ giàu sức gợi tả hai thi nhân đã 
tái hiện những bức tranh thiên nhiên nên thơ, gợi cảm, đầy sức 
sống. 2) Hãy giới thiệu những bài thơ về mùa thu khác mà 
em biết?
 Chùm thơ Thu (Thu điếu, Thu vịnh, Thu ẩm)-
 Nguyễn Khuyến
 Thu dạ - Hồ Chí Minh
 Đây mùa thu tới - Xuân Diệu
 Tiếng thu - Lưu Trọng Lư
 Cảm thu, Tiễn thu- Tản Đà Ao thu lạnh lẽo nước trong veo Nắng thu đang trải đầy
 Đã trăng non múi bưởi
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo. Bên cầu con nghé đợi
( Nguyễn Khuyến- Cả chiều thu sang sông
 (Hữu Thỉnh, 
Thu điếu)
 Chiều sông Thương)