Bài giảng Sinh học 8 - Tiết 45, Bài 43: Giới thiệu chung hệ thần kinh

 CHƯƠNG IX: THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
BÀI 43: GIỚI THIỆU CHUNG 
 HỆ THẦN KINH Chương IX: THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
 Một số vấn đề của chương cần tìm hiểu.
• Cấu tạo, chức năng của hệ thần kinh. 
• Một số giác quan quan trọng, vệ sinh các giác quan.
• Phản xạ của cơ thể. Các loại phản xạ.
• Hoạt động thần kinh cấp cao ở người, vệ sinh hệ 
thần kinh. Chương IX: THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
 Tiết 45 : GIỚI THIỆU CHUNG HỆ THẦN KINH
Tại sao khi ta thấy quả chanh thì nước bọt được tiết ra?
 Đó là một phản xạ. Chương IX: THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
 Tiết 45 : GIỚI THIỆU CHUNG HỆ THẦN KINH
Từ những lý giải trên, em hãy cho biết chức năng của hệ thần kinh?
 Điều khiển, điều hoà và phối hợp mọi hoạt động của các cơ 
 quan, hệ cơ quan trong cơ thể thành một thể thống nhất, đảm 
 bảo cho cơ thể thích nghi với biến đổi của môi trường. Chương IX: THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
 Tiết 45 : GIỚI THIỆU CHUNG HỆ THẦN KINH
I. Nơron - đơn vị cấu tạo Sợi nhánh
của hệ thần kinh:
1. Cấu tạo:
 Eo Răngviê
 thân
 nhân Bao miêlin
 Nêu cấu tạo một nơron?
 Sợi trục
Một nơron gồm:
- Thân nơron chứa nhân.
- Sợi nhánh.
- Sợi trục được bao bởi bao 
 Cúc xináp
miêlin ngăn cách bởi eo Răngviê, 
tận cùng là cúc xináp.
 Hình 43.1.Cấu tạo của nơron điển hình Chương IX: THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
 Tiết 45 : GIỚI THIỆU CHUNG HỆ THẦN KINH
 I. Nơron - đơn vị cấu tạo 
 của hệ thần kinh: Sợi 
 nhánh 
 1. Cấu tạo: (bài 6, SGK trang 20)
 2. Chức năng: (bài 6, SGK trang 20)
 Quan sát hình bên (mũi tên), Sợi trục
 hãy nêu chức năng của Cúc 
 nơron? Xinap
 Sợi 
 nhánh 
Cảm ứng và dẫn truyền xung 
thần kinh.
 Sợi trục
 Cúc 
 Xinap Chương IX: THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
 Tiết 45 : GIỚI THIỆU CHUNG HỆ THẦN KINH
I. Nơron - đơn vị cấu tạo của hệ thần 
kinh:
 Hộp 
II. Các bộ phận của hệ thần kinh:
 Não sọ
1. Cấu tạo:
Thảo luận theo nhóm (2’):
Hoàn thành bài tập (SGK mục II) Dây 
Hệ thần kinh gồm bộ phận trung ương và Tuỷ thần 
bộ phận ngoại biên.
 sống kinh 
-Bộ phận trung ương có não và tủy sống tuỷ
được bảo vệ trong các khoang xương và 
màng não tủy: hộp sọ (1) Cột 
chứa(2) ; nằm trong sống
ống xương sống.
-Nằm ngoài trung ương thần kinh là bộ 
ngoại biên,( c3ó) các dây thần kin(4h) do 
các........và  tạo 
nên. Thuộc bộ phận ngoại biên còn có các H43.2. Hệ thần kinh
hạch thần kinh. Chương IX: THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
 Tiết 45 : GIỚI THIỆU CHUNG HỆ THẦN KINH
I. Nơron - đơn vị cấu tạo của Bài tập 1:
hệ thần kinh: Có các hoạt động sau: 
II. Các bộ phận của hệ thần kinh: a. Cử động tay
 b. Sự co bóp của tim
 1. Cấu tạo:
 c. Đá bóng
 - Bộ phận trung ương:
 d. Sự co bóp của thành dạ dày
 + Não nằm trong hộp sọ.
 Hãy cho biết hoạt động nào có ý thức, 
 + Tuỷ sống nằm trong ống xương hoạt động nào không có ý thức?
 sống.
 + Não và tuỷ sống được bảo vệ bởi 
 màng não tuỷ và trong các khoang - Hoạt động có ý thức:
 xương. a. Cử động tay
 - Bộ phận ngoại biên: dây thần kinh c. Đá bóng
 và hạch thần kinh.
 - Hoạt động không có ý thức:
 2. Chức năng: b. Sự co bóp của tim
 d. Sự co bóp của thành dạ dày Chương IX: THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
 Tiết 45 : GIỚI THIỆU CHUNG HỆ THẦN KINH
I. Nơron - đơn vị cấu tạo của 
hệ thần kinh:
II. Các bộ phận của hệ thần kinh:
1. Cấu tạo:
2. Chức năng:
 - Hệ thần kinh vận động: điều 
 khiển hoạt động của các cơ vân 
 là hoạt động có ý thức.
 - Hệ thần kinh sinh dưỡng: điều 
 hòa hoạt động cơ quan sinh 
 dưỡng và cơ quan sinh sản là 
 hoạt động không có ý thức. * Hướng dẫn về nhà:
- Học bài và làm bài tập 2 SGK trang 138.
- Đọc mục “Em có biết”.
- Chuẩn bị bài thực hành (bài 44):
 + Kẻ bảng 44 trang 140 vào vở.
 + Nghiên cứu cấu tạo của tủy sống.
 + Chuẩn bị mẫu (theo nhóm): 1 con ếch, bông 
 thấm nước, khăn lau. Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY
Nêu vị trí của dây thần kinh tuỷ?
 Đốt sống cổ 
 Đốt sống I
 cổ I
 Tuỷ sống
 Dây thần kinh tuỷ
 Đốt sống 
 thắt lưng II
 Đốt sống cụt cuối Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY
I. Cấu tạo dây thần kinh tủy:
- Từ tuỷ sống phát đi 31 đôi dây thần kinh tuỷ.
Xung thần kinh được dẫn truyền như thế nào khi da tiếp 
nhận kích thích?
 Rễ sau
 Trình bày cấu tạo Rễ trước Da 
 của dây thần kinh 
 tủy?
 Cơ 
 Các rễ tủy và dây thần kinh tủy BÀI 45: DÂY THẦN KINH TỦY
I. Cấu tạo của dây thần kinh tủy
II. Chức năng của dây thần kinh tủy Điều kiện thí Kết quả thí 
Thí nghiệm nghiệm nghiệm
Kích thích bằng Rễ trước bên Chân sau bên phải 
HCl 1% chi sau phải bị cắt không co, nhưng 
bên phải co chân trái và hai 
 chi trước
 Từ kết quả thí nghiêm 1, em có thể 
 rút ra được kết luận gì về chức 
 năng của rễ trước ?
Rễ trước dẫn truyền xung thần kinh vận động từ trung 
ương ra cơ quan đáp ứng. ▼ Căn cứ vào kết quả ghi được ở bảng trên, hãy rút ra kết 
luận về chức năng của rễ tuỷ rồi từ đó suy ra chức năng của 
dây thần kinh tuỷ.
- Rễ trước dẫn truyền xung thần kinh từ trung ương ra cơ 
quan đáp ứng
- Rễ sau dẫn truyền xung thần kinh cảm giác từ thụ quan về 
trung ương
 Rễ trước và rễ sau nhập lại thành dây thần kinh tủy dẫn 
truyền xung thần kinh vận động và cảm giác (dây pha) Điền các cụm từ thích hợp vào chỗ trống:
 31 hướng tâm li tâm
dây pha cảm giác vận động
1. Có( 1).. đôi dây thần kinh tuỷ là các ( 2 ) gồm có các 
bó sợi thần kinh( 3) ... (Cảm giác) và các bó sợi thần 
kinh ( 4 )(Vận động) được nối với tuỷ
qua rễ trước và rễ sau
2. Dây thần kinh tuỷ thuộc loại dây pha, tức vừa dẫn truyền 
xung thần kinh ( 6 ) . vừa dẫn truyền xung thần kinh 
( 7 )