Đề cương ôn tập học kỳ 2 môn Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2019-2020 - Trường THCS Nguyễn Huệ

 Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 1
 OÂN TAÄP NGÖÕ VAÊN 9 - Hoïc kyø 2 
 VAÊN BAÛN 
BAØN VEÀ ÑOÏC SAÙCH 
1) Taùc giaû : Chu Quang Tieàm (1897-1986). Nhaø myõ hoïc vaø lyù luaän vaên hoïc noåi tieáng 
cuûa Trung Quoác.
2) Nguoàn goác: laø taùc phaåm dòch, keát quaû cuûa quaù trình nghieân cöùu, trích töø” Danh nhaân 
Trung Quoác baøn veà nieàm vui noãi buoàn cuûa vieäc ñoïc saùch”
3) Noäi dung yù nghóa :
- Ñoïc saùch laø con ñöôøng quan troïng ñeå tích luõy, naâng cao hoïc vaán.
- Phaûi bieát choïn saùch maø ñoïc, ñoïc ít maø chaéc coøn hôn ñoïc nhieàu maø roãng.
- Caàn keát hôïp giöõa ñoïc roäng vaø ñoïc saâu, ñoïc saùch thöôøng thöùc vôùi ñoïc saùch chuyeân moân.
- Phaûi coù keá hoaïch muïc ñích khi ñoïc; khoâng ñoïc tuøy höùng maø vöøa ñoïc vöøa nghieàn ngaãm.
4) Ngheä thuaät : - Caùch trình baøy nhöõng yù kieán xaùc ñaùng.
 - Lyù leõ vaø daãn chöùng sinh ñoäng.
TIEÁNG NOÙI CUÛA VAÊN NGHEÄ 
1) Taùc giaû : Nguyeãn Ñình Thi (1924-2003). Queâ: Haø Noäi, laø thaønh vieân cuûa toå chöùc 
vaên hoùa cöùu quoác. Sau CM thaùng 8, laø Toång thö kyù Hoäi vaên hoùa cöùu quoác. Töø 1958 laø 
Toång thö kyù Hoäi Nhaø Vaên VN. Hoaït ñoäng vaên ngheä khaù ña daïng ( laøm thô, vieát vaên, 
saùng taùc nhaïc, soaïn kòch ) Ñöôïc giaûi thöôûng Hoà Chí Minh veà vaên hoïc ngheä thuaät (1996).
2) Hoaøn caûnh ra ñôøi: thôøi kì ñaàu cuoäc khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp ( 1948 ); giai 
ñoaïn caû nöôùc ñang xaây döïng neàn vaên hoïc ngheä thuaät môùi; ñaäm ñaø tính daân toäc, ñaïi 
chuùng, gaén boù vôùi quaù trình khaùng chieán vó ñaïi.
 3) Nguoàn goác: Baøi tieåu luaän vieát naêm 1948 in trong “Maáy vaán ñeà vaên hoïc” (1956)
 4) Noäi dung yù nghóa :
- Vaên ngheä noái sôïi daây ñoàng caûm kyø dieäu giöõa ngheä só vôùi baïn ñoïc thoâng qua nhöõng 
rung ñoäng maõnh lieät, saâu xa cuûa traùi tim.
- Giuùp cho con ngöôøi soáng phong phuù hôn vaø töï hoaøn thieän nhaân caùch, taâm hoàn mình.
4) Ngheä thuaät : - Caùch phaân tích, khaúng ñònh vaán ñeà.
 - Caùch vieát chaët cheõ, giaøu hình aûnh vaø caûm xuùc.
CHUAÅN BÒ HAØNH TRANG VAØO THEÁ KYÛ MÔÙI 
 1) Taùc giaû : Vuõ Khoan, nhaøhoaït ñoäng chính trò, nhieàu naêm laøm thöù tröôûng Boä Ngoaïi 
 Giao, Boä tröôûng Boä Thöông Maïi hieän laø Phoù Thuû Töôùng Chính Phuû.
 2) Hoaøn caûnh ra ñôøi: 2001, naêm ñaàu tieân cuûa theá kæ 21 Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 3
- Tieáng loøng tha thieát yeâu meán vaø gaén boù vôùi ñaát nöôùc vôùi cuoäc ñôøi.
- Theå hieän öôùc nguyeän chaân thaønh cuûa nhaø thô ñöôïc coáng hieán cho ñaát nöôùc, goùp “muøa 
xuaân nho nhoû” cuûa mình vaøo muøa xuaân lôùn cuûa daân toäc. 
4) Ngheä thuaät: Theå thô 5 tieáng, nhaïc ñieäu trong saùng thieát tha, gaàn guõi vôùi daân ca, nhieàu 
hình aûnh ñeïp, giaûn dò, gôïi caûm, nhöõng so saùnh aån duï saùng taïo.
VIEÁNG LAÊNG BAÙC 
 1) Taùc giaû : Vieãn Phöông teân Phan Thanh Vieãn (1928) Queâ: An Giang. Tham gia 
 khaùng chieán choáng Phaùp vaøMy,õ hoaït ñoäng ôû Nam boä. Laø moät trong nhöõng caây buùt coù 
 maët sôùm nhaát cuûa löïc löôïng vaên ngheä giaûi phoùng ôû mieàn Nam thôøi kyø choáng Myõ.
 2) Hoaøn caûnh saùng taùc : Vieát trong khoâng khí xuùc ñoäng cuûa nhaân daân luùc coâng trình 
 laêng Chuû tòch Hoà Chí Minh hoaøn thaønh (1976).
 3) Nguoàn goác: in trong “Nhö maây muøa xuaân” (1978)
 4) Noäi dung yù nghóa : Theå hieän loøng thaønh kính vaø nieàm xuùc ñoäng saâu saéc cuûa nhaø 
 thô, cuûa moïi ngöôøi ñoái vôùi Baùc Hoà khi vaøo laêng vieáng Baùc.
 5) Ngheä thuaät : Gioïng ñieäu trang troïng vaø tha thieát, nhieàu hình aûnh aån duï ñeïp, ngoân 
 ngöõ bình dò maø coâ ñuùc.
SANG THU
 1) Taùc giaûù : Höõu Thænh teân Nguyeãn Höõu Thænh (1942) Queâ:Vónh Phuùc. Nhaäp nguõ vaøo 
 binh chuûng Taêng – Thieát giaùp roài trôû thaønh caùn boä vaên hoùa, tuyeân huaán trong quaân ñoäi 
 vaø baét ñaàu saùng taùc. Töø naêm 2000 laø Toång thö kyù Hoäi Nhaø Vaên Vieät Nam
 2) Hoaøn caûnh ra ñôøi: trong moät chieàu naêm 1977, khi taûn daïo vuøng ngoaïi oâ Haø Noäi, 
 thöôûng thöùc khoâng khí thanh bình. 
 3) Noäi dung yù nghóa : Nhöõng bieán chuyeån nheï nhaøng maø roõ reät cuûa ñaát trôøi töø cuoái haï 
 sang ñaàu thu ñöôïc taùc giaû gôïi leân baèng nhöõng caûm nhaän tinh teá .
 4) Ngheä thuaät : Hình aûnh thô giaøu söùc bieåu caûm.
NOÙI VÔÙI CON 
 1) Taùc giaû : Y Phöông teân Höùa Vónh Söôùc (1948) Queâ: Cao Baèng, daân toäc Taøy. Nhaäp 
 nguõ naêm 1968. Töø 1993, laø Chuû tòch Hoäi Vaên hoïc ngheä thuaät Cao Baèng. Thô oâng theå 
 hieän taâm hoàn chaân thaät, maïnh meõ, trong saùng vaø caùch tö duy giaøu hình aûnh cuûa con 
 ngöôøi mieàn nuùi.
 2) Noäi dung yù nghóa : - Theå hieän tình caûm gia ñình aám cuùng.
 - Ca ngôïi truyeàn thoáng caàn cuø, söùc soáng maïnh meõ cuûa queâ höông vaø daân toäc mình.
 - Giuùp hieåu theâm veà söùc soáng, veû ñeïp taâm hoàn cuûa daân toäc mieàn nuùi. Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 5
giöôøng; nhaän söï chaêm soùc töøng mieáng aên, nguïm nöôùc cuûa vôï; Nhó môùi caûm nhaän heát noãi 
vaát vaû, söï taûo taàn, tình yeâu vaø ñöùc hi sinh thaàm laëng cuûa vôï. Nhó voâ cuøng khao khaùt ñöôïc 
moät laàn ñaët chaân leân bôø baõi beân kia soâng-caùi mieàn ñaát thaät gaàn guõi maø ña õtrôû neân raát xa 
xoâi ñoái vôùi anh. Nhöng khi anh nhôø con trai thöïc hieän giuùp thì caäu ta khoâng hieåu öôùc 
muoán cuûa cha; sa vaøo moät ñaùm chôi côø treân heø phoá, coù theå lôõ chuyeán ñoø ngang duy nhaát 
trong ngaøy. Töø ñoù, anh chieâm nghieäm ñöôïc quy luaät ñaày nghòch líù cuûa ñôøi ngöôøi.
NHÖÕNG NGOÂI SAO XA XOÂI 
1) Taùc giaû : Leâ Minh Khueâ laø caây buùt nöõ (1949) Queâ: Thanh Hoùa.Gia nhaäp Thanh nieân 
xung phong vaø baét ñaàu vieát vaên vaøo ñaàu nhöõng naêm 70. Chuyeân vieát truyeän ngaén veà 
cuoäc soáng chieán ñaáu cuûa tuoåi treû ôû tuyeán ñöôøng Tröôøng Sôn; nhöng sau 1975, baùm saùt 
nhöõng bieán chuyeån cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi vaø con ngöôøi treân tinh thaàn ñoåi môùi.
2) Nguoàn goác: Vaên baûn ñaõ löôïc 1soá ñoaïn töø truyeän ngaén cuøng teân, laø 1 trong nhöõng taùc 
phaåm ñaàu tay (vieát naêm 1971) luùc cuoäc chieán choáng ñeá quoác Myõ ñang dieãn ra aùc lieät.
3) Noäi dung yù nghóa :
- Ñeà cao taâm hoàn trong saùng, tinh thaàn duõng caûm, cuoäc soáng chieán ñaáu ñaày gian khoå, hy 
sinh nhöng raát hoàn nhieân, laïc quan cuûa nhöõng coâ Thanh nieân xung phong treân tuyeán 
ñöôøng Tröôøng Sôn. Ñoù laø hình aûnh ñeïp, tieâu bieåu veà theá heä treû Vieät Nam trong thôøi kyø 
khaùng chieán choáng ñeá quoác Myõ.
4) Ngheä thuaät : - Söû duïng vai keå laø nhaân vaät chính
 - Caùch keå chuyeän töï nhieân, ngoân ngöõ sinh ñoäng, treû trung.
 - Mieâu taû taâm lyù nhaân vaät raát ñaëc saéc
5) Toùm taét vaên baûn: Truyeän keå veà ba coâ thanh nieân xung phong ôû toå trinh saùt phaù bom 
taïi moät troïng ñieåm treân tuyeán ñöôøng Tröôøng Sôn; goàm coù Thao - ñoäi tröôûng, Nho vaø 
Phöông Ñònhø. Hoï ôû trong hang ñaù, döôùi chaân cao ñieåm, caùch xa ñôn vò. Nhieäm vuï cuûa 
hoï laø quan saùt ñòch neùm bom, ño khoái löôïng ñaát ñaù phaûi san laáp, ñaùnh daáu vò trí nhöõng 
quaû bom chöa noå ñeå phaù ñi. Tuy soáng gian khoå vaø caän keà caùi cheát nhöng hoï vaãn hoàn 
nhieân höôûng nieàm vui cuûa tuoåi treû, cuûa nhöõng giaây phuùt thanh thaûn thô moäng. Moãi ngöôøi 
moät caù tính nhöng tình ñoàng ñoäi gaén bo,ù khieán hoï raát thöông nhau. Truyeän kheùp laïi 
trong caûnh Ñònh vaø Thao lo laéng chaêm soùc veát thöông cho Nho sau 1 vuï phaù bom.
ROÂ-BIN-XÔN NGOAØI ÑAÛO HOANG 
1) Taùc giaû : Ñe-ni-ôn Ñi-phoâ (1660 - 1731) nhaø vaên lôùn cuûa Anh ôû theá kyû 18. Ñeán vôùi 
tieåu thuyeát khi ñaõ gaàn 60 tuoåi. “Roâ-bin-xôn Cru-xoâ” laø tieåu thuyeát ñaàu tay vaø noåi tieáng 
nhaát cuûa oâng. Coøn coù: Thuû lónh Xin-gôn-tôn, Roâ-xa-na
2) Nguoàn goác: Trích chöông 10 tieåu thuyeát daïng phieâu löu “Roâ-bin-xôn Cru-xoâ”, hình 
thöùc töï truyeän. Luùc soáng ôû ñaûo naêm thöù 15. Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 7
5) Toùm taét vaên baûn: Töø ngaøy ñöôïc cöùu vaø soáng vôùi Gioân Thooùc-tôn, Baác môùi hieåu saâu 
saéc theá naøo laø “oâng chuû lí töôûng”. Noù caûm nhaän ñöôïc baèng tröïc giaùc, baèng caûm xuùc, 
baèng söï tinh nhaïy khoân ngoan veà tình ngöôøi. Vaø chæ coù Gioân Thooùc-tôn môùi trao cho noù 
nieàm vui söôùng ñeán toät ñoä. Ñoàng thôøi noù cuõng coù noãi aùm aûnh: ngay caû trong giaác mô, 
Baác cuõng lo Thooùc-tôn seõ bieán khoûi cuoäc ñôøi noù.
 TAÄP LAØM VAÊN
 NL veà 1 söï vieäc, hieän töôïng trong ñôøi 
 soáng xaõ hoäi
 Nghò luaän xaõ hoäi
 NL veà moät vaán ñeà tö töôûng ñaïo lí
 NL veà nhaân vaät trong taùc phaåm VH
 Nghò luaän vaên hoïc
 NL veà taùc phaåm truyeän, ñoaïn 
 truyeän,ñoaïn thô, baøi thô 
 Ñieåm caàn chuù yù veà daïng ñeà nghò luaän. Caâu hoûi ñeå phaân tích :
 laø gì ? Theá naøo laø ...? VD : Theá naøo laø leà meà ? 
 Bieåu hieän nhö theá naøo ? VD : Beänh leà meà bieåu hieän ....
 Goàm khía caïnh, tính caùch naøo ? 
 Vì sao ? Nguyeân nhaân naøo ?
 Taùc haïi, ích lôïi theá naøo ?
 ... coù yù nghóa gì ? Noùi leân ñieàu gì ? neâu baät yù gì ?
 Caâu hoûi toång hôïp:
 Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 9
 Sô ñoà daïng baøi nghò luaän veà moät vaán ñeà tö töôûng ñaïo lí
 Neâu vaán ñeà tö töôûng ñaïo lí caàn NL
 Giaûi thích vaán ñeà
 vaán ñeà ñoù coù yù nghóa nhö theá naøo ?
 Hoaëc theá naøo laø ...?
 vd : Theá naøo laø “Uoáng nöôùc nhôù nguoàn”
 luaän cöù 1
 luaän ñieåm 1
 Phaân tích, chöùng minh lí leõ + daãn chöùng
vaán ñeà bao goàm caùc noäi 
 luaän cöù 2
 dung ? Khía caïnh ? luaän ñieåm 2
 lí leõ + daãn chöùng
 luaän cöù 3
 luaän ñieåm 3
 lí leõ + daãn chöùng
 Neâu baät giaù trò ?
 vaán ñeà ñuùng? sai?
 Nhaän ñònh, ñaùnh giaù 
 vaán ñeà
 ñem laïi baøi hoïc ñaïo lí gì?
 taùc duïng cuûa vaán ñeà nhö theá naøo?
 Neâu nhaän thöùc môùi
 toû yù khuyeân baûo, toû yù haønh ñoäng Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 11
trình:“Chuùng ta khoâng voâ taâm”, “Voøng tay nhaân aùi” , “Traùi ñaát khoâng coøn chieán tranh” 
...
- Ai chòu traùch nhieäm lôùn nhaát ? Traùch nhieäm moãi ngöôøi ? ( khoâng chæ moät chuùt vaät chaát 
taàm thöôøng, maø laø ...)
- Pheâ phaùn nhöõng keû voâ taâm, bieåu loä haønh vi thaùi ñoä thieáu hieåu bieát, keùm vaên hoùa.
KB : - Lôøi nhaén chaân tình : xin chia xeû noãi ñau, xin toaøn xaõ hoäi haõy traùch nhieäm hôn, 
xin theá giôùi haõy toân troïng baûo veä quyeàn soáng coøn cho treû em.
- Hoäi chöõ thaäp ñoû Vieät Nam, Hoäi chöõ thaäp quoác teá ... haõy kieân trì ñaáu tranh ñoøi caùc coâng 
ty hoùa chaát Mó traû laïi söï coâng baèng..
- VN chieán thaéng trong cuoäc chieán chính nghóa cuõng phaûi daønh phaàn thaéng trong vaán ñeà 
chaát ñoäc ñi oâ xin.
Nghò luaän xaõ hoäi: tö töôûng, ñaïo lyù.
Ñeà 2. : Ñaïo lí “ Aên quaû nhôù keû troàng caây”.
 Gôïi yùù
MB: Giôùi thieäu trí tueä daân gian : ñuùc ruùt kinh nghieäm soáng qua sinh hoaït thöôøng nhaät .
- ( vaán ñeà caàn giaûi quyeát) 
- Thaùi ñoä traân troïng cuûa ngöôøi VN ñoái vôùi taát caû löïc löôïng saùng taïo cuûa caûi vaät chaát, 
ñem haïnh phuùc cho con ngöôøi.
TB: 1.Giaûi nghóa ( goác, chuyeån) Chæ 6 chöõ giaù trò vaøng.
- “Aên quaû”û,” Haùi quaû”,”Höôûng quaû”,” Thuï quaû”..hình aûnh cuûa söï höôûng thuï saûn phaåm, 
thaønh quaû, haïnh phuùc . Trong tieáng Vieät, “quaû”khoâng chæ laø traùi caây ñem höông vò thôm 
ngon maùt boå; coøn laø thaønh phaàn trong caùc töø “thaønh quaû”,”phuùc quaû” <- coù keát quaû toát 
ñeïp do laøm luïng hay reøn luyeän <= höôûng thuï thaønh quaû töø coâng söùc ngöôøi lao ñoäng 
ñaõ“troàng caây”.
- “Keû troàng caây”: khoâng nhöõng chæ ngöôøi troàng caây aên quaû( troàng chuoái, na..) maø coøn 
höôùng chung veà soá ngöôøi laøm ra cuûa caûi vaät chaát, tinh thaàn.
- Töø hình aûnh bình thöôøng -> chi tieát boùng baåy nhaèm daïy phaåm chaát ñaïo ñöùc: baøi hoïc 
laøm ngöôøi.
2. Nguyeân nhaân daãn ñeán baøi hoïc nhaân phaåm; vì sao oâng baø daïy nhôù ôn?
- Ñöôïc ñuùc keát töø xa xöa, laø truyeàn thoáng ñaïo lí dt, kieåm nghieäm trong thöïc teá <- ñaëc 
tính cuûa daân VN: caùch soáng aân tình nhaân nghóa thuûy chung. Caây nhôù coäi, nöôùc nhôù 
nguoàn : leõ naøo con ngöôøi voâ caûm? <- Kho taøng vaên hoïc daân gian löu giöõ nhieàu caâu ñoàng 
nghóa “Aên naém xoâi deõo, nhôù neûo ñöôøng ñi”, “ Uoáng nöôùc nhôù ngöôøi ñaøo gieáng” Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 13
xaõ hoäi coâng baèng daân chuû vaên minh, nöôùc coù giaøu, daân coù maïnh tuøy thuoäc vaøo thaùi ñoä 
cuûa ngöôøi” aên quaû”.
Nghò luaän vaên hoïc. 
Sô ñoà daïng baøi nghò luaän veà moät nhaân vaät 
 Giôùi thieäu nhaân vaät trong moái lieân heä vôùi taùc giaû, taùc 
 phaåm, hoaøn caûnh saùng taùc
 luaän ñieåm 1
 Nhaän xeùt, ñaùnh giaù, khaùi quaùt töøng ñaëc 
 luaän ñieåm 2
 ñieåm, tính caùch nhaân vaät
 luaän ñieåm 3
 Neâu luaän cöù keát hôïp vôùi caùc pheùp laäp luaän (giaûi thích, phaân tích, chöùng 
 minh, bình luaän) ñeå laøm saùng toû töøng luaän ñieåm
 Neâu taùc duïng, aûnh höôûng cuûa nhaân vaät 
 ñoái vôùi xaõ hoäi ,vôùi ngöôøi ñoïc
 Khaúng ñònh, ruùt ra yù nghóa, giaù trò cuûa nhaân vaät, cuûa ñôøi soáng 
 hoaëc toû thaùi ñoä ñoái vôùi nhaân vaät
Ñeà 3: Trình baøy caûm nhaän cuûa em veà hình aûnh nhöõng ngöôøi lính laùi xe treân tuyeán ñöôøng 
Tröôøng Sôn thôøi kì choáng ñeá quoác Myõ qua taùc phaåm”Baøi thô veà tieåu ñoäi xe khoâng kính” 
cuûa Phaïm Tieán Duaät. Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 15
KB: - Baøi thô khaéc hoïa thaønh coâng h/aû ngöôøi lính laùi xe treû trung, hieân ngang, duõng 
caûm, laïc quan, giaøu tình yeâu vaø nghò löïc. 
- Goùp phaàn hoaøn thieän böùc töôïng ñaøi tuyeät myõ veà chieán só VN trong cuoäc tröôøng chinh.
- Hieåu theâm veà ñôøi soáng chieán só, cuoäc khaùng chieán cuûa daân toäc, theâm meán yeâu, caûm 
phuïc ngöôøi lính, töï haøo veà trang söû VN kieâu huøng .
Sô ñoà daïng baøi nghò luaän veà 1 ñoaïn, baøi thô / taùc phaåm, ñoaïn truyeän
 Giôùi thieäu ñoaïn, baøi thô trong moái lieân heä vôùi taùc giaû, taùc phaåm, 
 hoaøn caûnh saùng taùc
 Neâu caûm nhaän, yù kieán khaùi quaùt (chuû ñeà) cuûa ñoaïn, baøi thô
 Noäi dung 1 (luaän ñieåm 1)
 Phaân tích ñoaïn, baøi thô 
 bao goàm caùc noäi dung Noäi dung 2 (luaän ñieåm 2)
 naøo laø chính?
 N oäi dung 3 (luaän ñieåm 3)
 Caûm nhaän, ñaùnh giaù veà ngheä thuaät vaø noäi dung / luaän ñieåm (vaän duïng keát 
 hôïp caùc thao taùc : phaân tích, giaûi thích, chöùng minh, bình giaûng, ñoái chieáu – 
 môû roäng vôùi ñoaïn baøi khaùc)
 luaän ñieåm 1 luaän ñieåm 2 luaän ñieåm 3
 ngoân caùc ngoân caùc ngoân caùc 
 töø taàng töø taàng töø taàng 
 hình nghóa hình nghóa hình nghóa 
 aûnh vaø saéc aûnh vaø saéc aûnh vaø saéc 
 thaùi thaùi thaùi 
 giai giai giai 
 bieåu bieåu bieåu 
 ñieäu ñieäu ñieäu
 caûm caûm caûm
 Khaúng ñònh giaù trò ngheä thuaät vaø noäi dung cuûa ñoaïn,
 baøi thô (nhaän ñònh chung)
 Neâu caûm xuùc caù nhaân Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 17
- Coá gaéng daèn caûm xuùc khi con noùi troång, laån traùnh suoát 3 ngaøy.
- Sau khi lôõ ñaùnh con, oâng raát hoái haän, ñau xoùt; muoán chuoäc loãi( töï tay laøm cho con 
chieác löôïc - sau ñoù).
- Luùc chia tay raát muoán oâm con, nhöng laïi sôï con khoâng thuaän; chæ daùm nhìn, kheõ noùi 
nhanh.
- Khi ñöôïc con goïi “Ba”, sung söôùng vaø xoùt xa: rôi nöôùc maét.
- Hôùn hôû khi tìm ñöôïc khuùc ngaø. Luùc roãi, cöa tæ mæ töøng raêng löôïc. Lôøi ñeà taëng chaát chöùa 
bao tình caûm” Yeâu nhôù taëng Thu con cuûa ba”. Luùc nhôù con, ngaém chieác löôïc, maøi leân 
toùc cho boùng. Mong gaëp con
* Tình caûm cuûa beù Thu vôùi OÂ.Saùu .
- Khi thaáy ba ñi, baät tieáng keâu xeù loøng. Laø tieáng goïi ñaõ bò doàn neùn 8 naêm qua, nay vôõ 
oøa. Vöøa keâu vöøa chaïy tôùi oâm chaët coå, hoân cuøng khaép - caû veát seïo daøi, dang 2 chaân caâu 
chaët laáy ngöôøi cuûa cha..
=> NQS ñaõ theå hieän 1 caùch bình dò maø saâu saéc noãi ñau tinh thaàn do chieán tranh gaây ra 
cho nhaân daân VN noùi rieâng-con ngöôøi noùi chung.
- Theå hieän thaønh coâng veà veû ñeïp taâm hoàn, söùc soáng maõnh lieät cuûa con ngöôøi trong chieán 
tranh . 
3. Suy nghó veà ngheä thuaät: - Tình huoáng ñoäc ñaùo ( cuoäc gaëp sau 8 naêm, OÂ.Saùu hi sinh khi 
chöa coù dòp trao chieác löôïc taän tay con).
- Xaây döïng nhaân vaät (Thu: caù tính cöùng coûi, öông ngaïnh nhöng hoàn nhieân, chaân thaønh, 
maõnh lieät trong tình caûm. OÂ.Saùu:traàm tónh, thöông con saâu saéc, giaøu loøng yeâu nöôùc)
- Chi tieát: ñoäc ñaùo (chieác löôïc ngaø) kæ vaät cuûa tình cha con saâu naëng.
KB: - Gôïi nhieàu suy töôûng, xuùc ñoäng veà tình cha con trong ñieàu kieän chieán tranh khoác 
lieät.
- Hieåu theâm veà chieán tranh: keû gaây nhieàu toäi aùc. Yeâu chuoäng hoøa bình. Quyù troïng, gìn 
giöõ tình caûm gia ñình. 
Nghò luaän vaên hoïc. ( caûm nhaän )
 Ñeà 5.: Caûm nhaän veà baøi thô “Sang thu”cuûaHöõu Thænh.
 Gôïi yùù
MB: - Muøa thu: ñeà taøi gôïi thi nhaân nhieàu caûm xuùc (Nguyeãn Khuyeán ; Xuaân Dieäu, Löu 
Troïng Lö, Nguyeãn Ñình Thi..) caûm nhaän theo caùch rieâng, caùch dieãn ñaït mang ñaäm daáu 
aán caù nhaân -> HT goùp theâm tuyeån taäp 1 aán töôïng môùi. Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 19
 * Phaûi chaêng coù söï maâu thuaãn: soâng “deành daøng” trong khi chim “voäi vaõ”? Do vaãn 
coøn nhöõng côn möa doâng / raøo; nöôùc soâng baét ñaàu caïn, chaûy chaäm, khoâng coøn cuoàn 
cuoän; chim baét ñaàu voäi vaõ bay tìm nôi traùnh reùt. Cuøng töø laùy (khoå 1) khieán soâng & chim 
theâm duyeân daùng, gaàn guõi, gioáng vôùi ngöôøi hôn.
 * Hình aûnh “ñaùm maây thu” thuù vò laøm sao! Lieân töôûng, töôûng töôïng, phong phuù & 
saùng taïo : maây moûng nheï troâi lô löûng giöõa töøng khoâng nhö nhòp caàu noái 2 muøa <- ñaùm 
maây nhö cuõng deành daøng, chuøng chình, baûng laûng <- caûm nhaän ñöôïc caû khoâng/ thôøi 
gian khoâng boù heïp trong ñöôøng thoân ngoõ xoùm, lan toûa bao truøm khaép. 
=> Caûnh giao muøa ñeïp, thô moäng, nheï nhaøng maø roõ reät; hieåu taâm hoàn HT giaøu caûm xuùc, 
thieát tha vôùi töøng thay ñoåi nhoû cuûa queâ höông. 
4. Caûm nhaän yù thô trong khoå cuoái: Phaùt hieän ra chaân lí cuûa cuoäc soáng.
 * Coøn nhieàu naéng nhöng khoâng choùi chang gay gaét nhö giöõa haï; möa cuõng ít, khoâng 
aøo aït döõ doäi; saám ngaén vaø nhoû, khoâng ñoät ngoät vang reàn vôùi nhöõng tia chôùp saùng loøe 
muoán xeù raùch maøn trôøi nhö hoài thaùng 6,7. Haøng caây khoâng coøn bò giaät mình, nhôø coù 
nhieàu tuoåi traûi nghieäm.
 => Caûnh & thôøi tieát thay ñoåi; tuy coøn daáu hieäu muøa haï nhöng giaûm möùc cöôøng ñoä ñeå 
laëng leõ vaøo thu. 
 * Khoâng chæ coù giaù trò taû thöïc veà hieän töôïng thieân nhieân coøn mang yù nghóa aån duï 
töôïng tröng.“haøng caây ñöùng tuoåi”: nhöõng ngöôøi lôùn tuoåi, nhieàu kinh nghieäm. “saám”: 
nhöõng vang ñoäng baát thöôøng töø ngoaïi caûnh.
=>Töù thô chöùa ñöïng nhöõng suy ngaãm tinh teá & saâu saéc: khi con ngöôøi ñaõ ñöùng tuoåi, ñaõ 
töøng traûi seõ bình tónh, vöõng vaøng, coù baûn lónh hôn tröôùc nhöõng bieán coá trong cuoäc ñôøi.
5. Ñaùnh giaù, nhaän xeùt
- Muøa thu thöôøng gaén vôùi laù vaøng, laù ruïng.. -> thu cuûa HT laø “höông oåi” ,”doøng soâng”, 
“ñaùm maây”..neùt rieâng cuûa thu VN & söùc haáp daãn cho baøi. 
- Ñeà taøi vöøa coå ñieån ( chuyeån muøa sang thu, theå thô 5 chöõ) vöøa hieän ñaïi (mang chaát hieän 
thöïc,1 chaân lí cuûa cuoäc soáng) Tính trieát lí gaây ngaïc nhieân luùc ñaàu, sau: ñoàng tình, thaùn 
phuïc.
- Baèng taâm hoàn nhaïy caûm, oùc quan saùt tinh teá -> mieâu taû söï bieán chuyeån cuûa th/nhieân 
nhö mô hoà maø raát thöïc. Caûm nhaän söï quyeán ruõ qua nhieàu yeáu toá. Voâ hình: höông, gioù 
Môø aûo: maây,söông Cuï theå:ngoõ, doøng soâng, caùnh chim.. <- söï gaén boù vaø tình yeâu laøng 
xoùm, qh tha thieát.
KB: - Chæ 60 chöõ: bieát bao rung ñoäng, aån chöùa hoàn/ tình queâ. Caâu ,chöõ <- loøng aám aùp! 
- Nhieàu h/a ñaëc saéc, gôïi caûm veà thôøi ñieåm giao muøa mong manh ôû noâng thoân Baéc boä. 
Vôùi caùch nhìn, buùt phaùp rieâng -> khaúng ñònh vò trí HT treân ñöôøng saùng taïo ngheä thuaät.
- Vöông vaán h/a eâm dòu -> taâm hoàn/ngöôøi cuõng ngaân leân nhöõng rung ñoäng tröôùc ñaát trôøi 
trong treûo, yeân bình : theâm gaàn guõi, yeâu meán qh Tq. Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 21
Ví duï minh hoïa: Laäp daøn yù cho ñeà vaên caûm nhaän 1 ñoaïn thô...
Ñeà: Trình baøy nhöõng caûm nhaän saâu saéc veà 2 khoå thô “Ta laøm con chim hoùt.Duø laø 
khi toùc baïc” trong baøi Muøa xuaân nho nhoû cuûa Thanh Haûi.
 * “toâi”: soá ít, rieâng leû -> ñaïi töø “ta”: soá nhieàu
 Taâm nguyeän chuû theå tröõ tình noùi thay cho ngöôøi 
 hoùa thaân caù nhaân naâng niu söùc soáng nhaén nhuû, trang troïng
 * “con chim hoùt”: goïi xuaân -> vui 
 * ”caønh hoa”: toâ ñieåm cuoäc soáng -> ñeïp baûn nhaïc->ñaát nöôùc
 * “noát traàm” : nao loøng ngöôøi -> coå vuõ
 => Hoøa nhaäp cuoäc soáng: khaùt voïng khieâm toán
 Thieân nhieân (caây,laù,hoa..)
Suy nghó & Cuoäc soáng (xaây döïng,baûo veä) 
Öôùc nguyeän Lieân töôûng “muøa xuaân” Ñaát nöôùc (hieän taïi,töông lai)
veà muøa xuaân Muøa xuaân (moãi ngöôøi goùp laïi)
 nho nhoû (TH phaùt hieän:môùi meû)
 Muïc ñích * “tuoåi hai möôi”: töôi treû,ñaày söùc soáng khoâng ngôi nghæ 
* hoùa thaân * “toùc baïc” : giaø, löïc baát toøng taâm suoát ñôøi 
 => Luoân soáng coáng hieán -phuïc vuï vì ngöôøi, vì ñôøi Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 23
 Caùc ñoaïn vaên trong 1 vaên baûn, cuõng nhö caùc caâu trong 1 ñoaïn vaên phaûi lieân keát chaët cheõ vôùi 
nhau veà noäi dung vaø hình thöùc.
 2.Lieân keát veà noäi dung :
- Caùc ñoaïn vaên phaûi phuïc vuï chuû ñeà chung cuûa vaên baûn, caùc caâu phaûi phuïc vuï chuû ñeà cuûa ñoaïn 
vaên (lieân keát chuû ñeà).
- Caùc ñoaïn vaên, caùc caâu phaûi ñöôïc saép xeáp theo moät trình töï hôïp lí (lieân keát loâ-gic).
 3.Lieân keát veà hình thöùc :
Caùc caâu vaø caùc ñoaïn vaên coù theå ñöôïc lieân keát vôùi nhau baèng 1 soá bieän phaùp chính nhö sau :
a. Laëp laïi ôû caâu ñöùng sau töø ngöõ ñaõ coù ôû caâu tröôùc (pheùp laëp töø ngöõ).
b. Söû duïng ôû caâu ñöùng sau caùc töø ngöõ ñoàng nghóa, traùi nghóa hoaëc cuøng tröôøng lieân töôûng vôùi töø 
ngöõ ñaõ coù ôû caâu tröôùc (pheùp ñoàng nghóa, traùi nghóa vaø lieân töôûng).
c. Söû duïng ôû caâu ñöùng sau caùc töø ngöõ coù taùc duïng thay theá töø ngöõ ñaõ coù ôû caâu tröôùc (pheùp theá).
d. Söû duïng ôû caâu ñöùng sau caùc töø ngöõ bieåu thò quan heä vôùi caâu tröôùc (pheùp noái).
 ÑEÀ BAØI LUYEÄN TAÄP
Ñeà 1. Caâu 1.Toùm taét ñoaïn trích “Nhöõng ngoâi sao xa xoâi” cuûa Leâ Minh Khueâ (1ñ).
 Caâu 2 . Neâu ñaëc ñieåm vaø taùc duïng cuûa khôûi ngöõ (1ñ).
 Caâu 3. .Vieát ñoaïn vaên ngaén; chuû ñeà “Hoïc taäp”. Trong ñoù coù söû duïng pheùp theá, noái ñeå 
lieân keát caâu; gaïch chaân töø ngöõ vaø goïi teân pheùp lieân keát (3 ñ)
 Caâu 4.Trình baøy caûm nhaän veà ñoaïn thô trong baøi“Noùi vôùi con” cuûa Y Phöông
 Ngöôøi ñoàng mình thöông laém con ôi..
 . nhoû beù ñöôïc 
 Nghe con. (5ñ)
 Ñeà 2. Caâu 1.Vieát ñuùng khoå thô cuoái trong “Vâieáng laêng Baùc” cuûa Vieãn Phöông (1ñ)
 Caâu 2. Vì sao goïi laø Thaønh phaàn bieät laäp ? (1ñ)
 Caâu 3. Vieát ñoaïn vaên nghò luaän noùi veà bieåu hieän cuûa ñöùc tính khoan dung.Trong ñoù coù 
söû duïng thaønh phaàn bieät laäp (3 ñ)
 Caâu 4.Vieát baøi vaên neâu caûm nhaän veà nhöõng neùt ñaëc saéc trong baøi “Muøa xuaân nho nhoû” 
cuûa Thanh Haûi (5ñ) 
Ñeà 3. Caâu 1. Neâu yù nghóa noäi dung cuûa 2 khoå ñaàu baøi “Sang thu” cuûa Höõu Thænh (1ñ).
 Caâu 2. Trình baøy caùch hieåu veà lieân keát caâu (1ñ)
 Caâu 3.Vieát 1 ñoaïn vaên nghò luaän vôùi noäi dung “Hoïc ñi ñoâi vôùi haønh”. Trong ñoù coù söû 
duïng 1 thaønh phaàn bieät laäp (3 ñ)
 Caâu 4. Suy nghó veà taâm nieäm coáng hieán chaân thaønh, tha thieát cuûa Thanh Haûi ôû 2 ñoaïn 
thô “ Ta laøm con chim.hoùt..
 khi toùc baïc “ (5 ñ) 
Ñeà 4. Caâu 1. Giôùi thieäu söï nghieäp saùng taùc cuûa nhaø thô Thanh Haûi (1ñ).
 Caâu 2. Haõy chæ ra vaø goïi teân pheùp lieân keát trong tröôøng hôïp sau ñaây:
 Vaên ngheä ñaõ laøm cho taâm hoàn hoï thöïc ñöôïc soáng. Lôøi göûi cuûa vaên ngheä laø söï soáng.
 Söï soáng aáy toûa ñeàu cho moïi veû, moïi maët cuûa taâm hoàn. Vaên ngheä noùi chuyeän vôùi taát 
caû taâm hoàn cuûa chuùng ta, khoâng rieâng gì trí tueä, nhaát laø trí thöùc.(1ñ)
 Caâu 3.Vieát ñoaïn vaên ngaén noäi dung baøn veà taùc haïi cuûa loái hoïc ñoái phoù cuûa 1soá hoïc sinh 
hieän nay. Trong ñoù coù vaän duïng 2 pheùp lieân keát caâu; cho bieát
 teân caùc pheùp lieân keát aáy (3 ñ). Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 25
 Caâu 2. Theá naøo laø thaønh phaàn phuï chuù? Cho 1 ví duï minh hoïa. (1ñ)
 Caâu 3.Vieát ñoaïn vaên neâu suy nghó cuûa mình veà nhieäm vuï hoïc taäp cuûa hoïc sinh trong 
giai ñoaïn hieän nay.Trong ñoù coù caâu chöùa thaønh phaàn phuï chuù(3 ñ)
 Caâu 4.Vieát baøi vaên neâu suy nghó cuûa em veà taám loøng vaø öôùc mong cuûa ngöôøi cha ñoái 
vôùi con qua noäi dung baøi thô “Noùi vôùi con” cuûaY Phöông (5ñ)
 ĐỀ 1
Câu 1 (3.0 điểm) 
Đọc kỹ đoạn trích dưới đây và trả lời câu hỏi :
 Hằng ngày nhan nhản trên mặt báo là các vụ học sinh đánh bạn dã man chỉ vì một 
cái nhìn, một câu nói, hay đơn giản chỉ vì va chạm khi sân trường đông đúc... Và tôi không 
khỏi giật mình khi nghe con trai bé nhỏ thuật lại: cách đây hai tháng có mấy anh lớp 9 đánh 
anh Sao Đỏ gãy tay... Nghe xong, tôi cảm giác thật đau lòng cho cha mẹ của các bạn nhỏ 
đó và nghĩ sợ hãi cho đứa con ốm yếu bé nhỏ của mình.
 ( Nguồn: Báo Tuổi Trẻ online, ngày 28.2.2016)
a) Theo em, trong đoạn trích trên, bà mẹ đang lo sợ và đau lòng về điều gì. (1.0 điểm)
b) Xác định một phép liên kết được sử dụng trong đoạn trích. (1.0 điểm)
c)Viết một đoạn văn ngắn (khoảng năm dòng) nêu ý kiến về vấn đề: Học sinh cùng lớp, 
cùng trường nên đối xử như thế nào để “mỗi ngày đến trường là một ngày vui”. (1.0 điểm)
Câu 2 (3.0 điểm)
Hãy viết văn bản (khoảng 01 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em vấn đề bạo lực học 
đường.
Câu 3 (4.0 điểm)
 Hãy cảm nhận về vẻ đẹp của con người và đất nước Việt Nam trong hai khổ thơ sau:
“Mùa xuân người cầm súng Đất nước bốn ngàn năm
Lộc giắt đầy trên lưng Vất vả và gian lao
Mùa xuân người ra đồng Đất nước như vì sao
Lộc trải dài nương mạ Cứ đi lên phía trước.”
Tất cả như hối hả ( Mùa xuân nho nhỏ, Thanh Hải)
Tất cả như xôn xao
---------------------------------------- HẾT--------------------------------------
 ĐỀ 2 Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 27
 c/. Đoạn thơ gợi cho em liên tưởng đến bài thơ nào đã được học trong chương trình 
Ngữ văn 9. (0,5 điểm ) 
 Câu 2 ( 3.0 điểm )
 Trong đoạn kết của bộ phim “Fast and Furious 7” (Quá nhanh, quá nguy hiểm), sau 
khi cùng nhau trải qua hàng loạt khó khăn để bảo vệ gia đình của mình, nhân vật Dom đã 
nói với người anh em của mình rằng: “Cho dù cậu có ở đâu, cách hàng dặm xa hay là nửa 
vòng trái đất, cậu sẽ mãi ở trong tim chúng tôi và chúng tôi sẽ mãi là gia đình của cậu”.
 Từ câu nói trên, em hãy viết một bài văn nghị luận ngắn (khoảng một trang giấy thi), 
trình bày suy nghĩ về vai trò của tình cảm gia đình đối với đời sống mỗi con người.
 Câu 3: ( 4,0 điểm)
 Cảm nhận về hai khổ thơ sau được trích trong “Sang thu” của Hữu Thỉnh.
 Bỗng nhận ra hương ổi
 Phả vào trong gió se
 Gió chùng chình qua ngõ
 Hình như thu đã về.
 Sông được lúc dềnh dàng
 Chim bắt đầu vội vã
 Có đám mây mùa hạ
 Vắt nửa mình sang thu.
 HẾT Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 29
 ĐỀ 5
 Câu 1 (3 điểm) Đọc văn bản trên và trả lời các câu hỏi:
 “...Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu 
của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng thì tinh thần ấy lại sôi nổi. Nó 
kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó 
khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và bè lũ bán cướp nước” 
 (Tinh thần yêu nước của nhân dân ta-Hồ Chí Minh)
 a. Hãy đặt tên cho đoạn trích trên. (1.0 điểm)
 b. Chỉ ra phép liên kết chủ yếu được sử dụng trong đoạn trích trên. (1.0 điểm)
 c. Với hai cụm động từ “lướt qua”  và “nhấn chìm”  tác giả đã khẳng 
 định điều gì ở lòng yêu nước. Sự khẳng định đó đã được chứng minh như 
 thế nào trong lịch sử giữ nước oanh liệt của dân tộc. (1.0 điểm)
 Câu 2 (3 điểm)
 "Món quà này thực sự là một viên ngọc sáng giữa đời! Đôi giác mạc của 
con nay mai sẽ giúp được 2 người mù lòa có cơ hội được nhìn thấy ánh sáng. Tôi tin 
rằng, ở một nơi nào đó, con đang thấy hạnh phúc vì đã làm được một việc tốt và 
mang lại vô vàn thương yêu cho cuộc sống”.
 Từ lời tri ân trên em, hãy trình bày suy nghĩ của em về “Hạnh phúc”.
 Câu 3 (4 điểm)
Người đồng mình thương lắm con ơi Người đồng mình thô sơ da thịt 
Cao đo nỗi buồn Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con 
Xa nuôi chí lớn Người đồng mình tự đục đá kê cao quê 
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn hương 
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh Còn quê hương thì làm phong tục 
Sống trong thung không chê thung nghèo Con ơi tuy thô sơ da thịt 
đói Lên đường 
Sống như sông như suối Không bao giờ nhỏ bé được 
Lên thác xuống ghềnh Nghe con.
Không lo cực nhọc (“Nói với con”, Y Phương) Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 31
 Đề 6
 Câu 1: (3 điểm) Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
 “Cái quý giá nhất trên đời mà mỗi người có thể góp phần mang lại cho chính 
mình và cho người khác đó là “năng lực tạo ra hạnh phúc”, bao gồm năng lực làm người, 
năng lực làm việc và năng lực làm dân.
 Năng lực làm người là có cái đầu phân biệt được thiện - ác, chân - giả, chính - tà, 
đúng - sai..., biết được mình là ai, biết sống vì cái gì, có trái tim chan chứa tình yêu thương 
và giàu lòng trắc ẩn. Năng lực làm việc là khả năng giải quyết được những vấn đề của cuộc 
sống, của công việc, của chuyên môn, và thậm chí là của xã hội. Năng lực làm dân là biết 
được làm chủ đất nước là làm cái gì và có khả năng để làm được những điều đó. Khi con 
người có được những năng lực đặc biệt này thì sẽ thực hiện được những điều mình muốn. 
Khi đó, mỗi người sẽ trở thành một “tế bào hạnh phúc”, một “nhà máy hạnh phúc” và sẽ 
ngày ngày “sản xuất hạnh phúc” cho mình và cho mọi người”.
 (Trích “Để chạm vào hạnh phúc”- Giản Tư Trung, Thời báo Kinh tế Sài Gòn 
Online, 3/2/2012)
 a/ Nêu nội dung chính của văn bản. (1.0 điểm)
 b/ Xác định phép liên kết được sử dụng trong đoạn trích trên. (1.0 điểm)
 c/ “Năng lực làm dân là biết được làm chủ đất nước là làm cái gì và có khả năng để 
làm được những điều đó”. Vậy bản thân em – người chủ tương lai của đất nước – em sẽ làm 
gì để góp phần xây dựng đất nước. (1.0 điểm)
 Câu 2: (3 điểm)
 “Một người bạn là người mỉm cười khi bạn cười, vui khi bạn vui, nhưng không khóc 
khi bạn khóc, vì khi ấy họ còn phải nắm tay và ôm lấy bạn”. 
 (Sưu tầm)
 Hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 1 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em về 
câu nói trên .
 Câu 3: (4 điểm)
 Nêu cảm nhận của em về những bài học mà người cha nói với con trong đoạn thơ: Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 33
 Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
 Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
 Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
 Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
 Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân.”
 ----Hết----
 ĐỀ 8
 Câu 1: (3,0 điểm)
 Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
 Bà tôi có học hành gì đâu, một chữ cắn đôi không biết. Bà lặng lẽ, cứ tưởng bà không 
biết gì. Bà thuộc như cháo hàng trăm hàng nghìn câu ca. Bà nói những câu sao mà đúng 
thế. Bà bảo u tôi:
 Dạy con từ thuở còn thơ
 Dạy vợ từ thuở ban sơ mới về
 Người ta như cây. Uốn cây phải uốn từ lúc còn non. Nếu để lớn lên mới uốn, nó gãy.
 (Duy Khán – Tuổi thơ im lặng)
 a. Cho biết nội dung chính của đoạn văn trên. (1,0 điểm)
 b. Hãy chỉ ra một phép liên kết câu trong đoạn trích trên. Tác dụng của phép liên 
kết đó. (1,0 điểm) 
 c. Em hiểu thế nào về những câu sau: “Người ta như cây. Uốn cây phải uốn từ lúc còn 
non. Nếu để lớn lên mới uốn, nó gãy.”.Trình bày trong khoảng 3-5 dòng. (1,0 điểm)
 Câu 2: (3,0 điểm)
 Hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 01 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em về ý 
thức học tập của học sinh hiện nay.
 Câu 3: (4,0 điểm)
 Trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” nhà thơ Thanh Hải từng ước nguyện:
 “Ta làm con chim hót Một nốt trầm xao xuyến
 Ta làm một nhành hoa
 Ta nhập vào hòa ca Một mùa xuân nho nhỏ Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 35
 ----- Hết -----
 Đề 9
Câu 1: (3.0 điểm) Đọc kỹ đoạn trích dưới đây và trả lời câu hỏi:
 (1) Đã lâu lắm rồi tôi và cả nhà mới lại cùng nhau xem U23 
Việt Nam thi đấu bóng đá SEA Games. Lúc đội tuyển ra sân, tôi rất 
xúc động khi quốc ca Việt Nam vang lên. Cả nhà tôi đã cùng hát theo, 
dù các con tôi chưa thật thuộc nhưng chúng vẫn buộc ba, mẹ phải đặt 
tay lên ngực cho giống các cầu thủ. Lúc hát quốc ca, tôi có một cảm 
giác thật khó tả. Một điều gì đó thiêng liêng dành cho Tổ quốc đang 
dâng lên trong lòng tôi. Hát quốc ca làm cho ta có tinh thần mạnh mẽ, 
truyền cho ta khí thế hừng hực để sẵn sang bước vào trận đấu.
 (2) Khi đi học, tôi đã được hát quốc ca mỗi khi chào cờ. Đó là 
niềm tự hào và tình yêu quê hương, đất nước...
 (Theo Lê Văn Thu, báo Thanh 
Niên ngày 8-6-2015)
 a) Em hãy đặt nhan đề cho đoạn trích trên. (1.0 điểm) 
 b) Xác định một phép liên kết trong đoạn 2. (1.0 điểm) 
 c) Việc gia đình tác giả cùng hát theo khi quốc gợi cho em suy 
nghĩ gì. (1.0 điểm) Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 37
 Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con.
 (Trích Con cò - Chế Lan Viên) 
 a. Đoạn thơ trên được viết theo thể thơ nào? (1.0 điểm) 
 b. Tìm từ ngữ liên kết và phép liên kết trong đoạn thơ trên? 
 (1.0 điểm) 
 c. Viết đoạn văn ngắn nêu suy nghĩ của mình về tấm lòng 
 người mẹ (khoảng 3-5câu) (1.0 điểm) 
Câu 2: (3,0 điểm)
 Hãy viết bài văn nghị luận (khoảng một mặt giấy thi), trình 
bày suy nghĩ của em về chủ đề:Điều kì diệu nhất trong cuộc đời. 
Câu 3:(4,0 điểm)
 Từ truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” (Lê Minh Khuê) 
nêu cảm nhận của em về lòng yêu nước của con người Việt Nam 
trong chiến tranh. 
 Theo em, thế hệ trẻ ngày nay cần tiếp nối truyền thống yêu 
nước của cha anh như thế nào? 
 __HẾT__ 
 ĐỀ 12 
 Câu 1: (3.0 điểm) Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 39
 (Trích báo tuổi trẻ 1/3/2018)
 Từ câu chuyện trên, em hãy viết một văn bản ngắn (khoảng 
một trang giấy thi) nêu suy nghĩ của em về vấn đề: “Cho đi là 
còn mãi”. 
Câu 3: (4.0 điểm) 
 Phương Định trong "Những ngôi sao xa xôi" của Lê Minh 
Khuê là một cô gái luôn có tinh thần yêu nước và dũng cảm. Em 
hãy làm sáng tỏ nhận định trên.
 Từ đó, em hãy phát biểu suy nghĩ của em về tinh thần yêu 
nước của những người lính trong chiến tranh.
 __HẾT__
ĐỀ BỔ SUNG 2020
Câu 1 (2,0 điểm). Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi:
 Con ơi tuy thô sơ da thịt
 Lên đường
 Không bao giờ nhỏ bé được
 Nghe con.
 (SGK Ngữ Văn 9, tập 2)
a) Đoạn thơ trên trích trong bài thơ nào? Tác giả là ai?
b) Cho biết hoàn cảnh ra đời của bài thơ?
c) Theo em điều lớn lao nhất mà người cha muốn truyền cho con 
qua những lời thơ ấy là gì? Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 41
Mở bài
 • Giới thiệu vấn đề nghị luận: nguồn cội yêu thương của mỗi 
 con người
 • Gia đình và quê hương là điều không thể thiếu trong cuộc 
 đời của mỗi con người sẽ là bến đỗ bình yên cho mỗi con 
 người. Trích dẫn câu nói. (0,25 điểm)
Thân bài
1. Khẳng định ý nghĩa gia đình và quê hương trong cuộc sống 
của mỗi con người:
 • Cùng với gia đình là quê hương, nơi chôn nhau cắt rốn của 
 ta. Nơi ấy mọi người ta quen biết và thân thiết, có cảnh quê 
 thơ mộng trữ tình, có những kỷ niệm ngày ấu thơ cùng bè 
 bạn, những ngày cắp sách đến trường.
 • Gia đình và quê hương sẽ là bến đỗ bình yên cho mỗi con 
 người; dù ai đi đâu, ở đâu cũng sẽ luôn tự nhắc nhở hãy nhớ 
 về nguồn cội quê hương
 • Gia đình là nơi có mẹ, có cha, có những người thân yêu, 
 ruột thịt của chúng ta. ở nơi ấy chúng ta được yêu thương, 
 nâng đỡ khôn lớn và trưởng thành.
2. Những việc làm để xây dựng quê hương và rạng rỡ gia đình:
 • Với gia đình, chúng ta hãy làm tròn bổn phận của người 
 con, người cháu: học giỏi, chăm ngoan, hiếu thảo để ông bà, 
 cha mẹ vui lòng.
 • Với quê hương, hãy góp sức trong công việc xây dựng quê 
 hương, tham gia các phong trào vệ sinh môi trường để làm 
 đẹp quê hương, đấu tranh trước những tệ nạn xã hội đang 
 diễn ra ở quê hương
 • Có thể khi trưởng thành trở về quê hương lập nghiệp, xây 
 dựng quê mình ngày một giàu đẹp.
3. Có thái độ phê phán trước những hành vi: Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 43
 • "nhà văn chân chính": là nhà văn luôn đặt cái đích vào con 
 người, cuộc sống, đem ngòi bút của mình phục vụ đời sống, 
 có ích cho con người.
 • "xứ sở của cái đẹp": đó là cái đẹp muôn hình muôn vẻ của 
 cuộc đời mà nhà văn phản ánh trong tác phẩm, gợi những 
 rung cảm thẩm mĩ, làm cho con người thêm mến yêu cuộc 
 sống, thêm khao khát hướng tới những gì đẹp đẽ, tốt lành 
 của cuộc đời.
-> Niềm vui của nhà văn chân chính là được làm người dẫn 
đường cho bạn đọc khám phá những vẻ đẹp của cuộc sống thông 
qua các sáng tác văn học. Nhận định trên đã khẳng định về vai trò 
của nhà văn và tác phẩm với đời sống.
3. "Xứ sở của cái đẹp" trong bài thơ "Sang thu" (3,5đ)
 • Vẻ đẹp của thiên nhiên lúc sang thu (1,5đ)
 o Đó là phút giao mùa cuối hạ, đầu thu ở vùng quê 
 đồng bằng Bắc bộ trong trẻo, dịu nhẹ với những tín 
 hiệu sang thu rất mơ hồ, mong manh: hương ổi sánh 
 lại, gió thu se se, làn sương giăng mắc nơi đầu thôn 
 ngõ xóm...
 o Nhà thơ cảm nhận tinh tế sự vận động của thiên 
 nhiên nhẹ nhàng mà rõ rệt: từ khu vườn với những 
 hình ảnh vừa cụ thể vừa vô hình (hương ổi, sương, gió, 
 ngõ) mở rộng đến không gian rộng lớn, bao la (dòng 
 sông, bầu trời, cánh chim, đám mây), cảnh thu đi dần 
 vào tâm tưởng lắng đọng suy tư (nắng, mưa, sấm, hàng 
 cây).
-> Bức tranh thiên nhiên mùa thu được thi sĩ cảm nhận tinh tế 
qua nhiều yếu tố, bằng nhiều giác quan đem đến cho người đọc 
sự rung cảm, tình yêu với vẻ đẹp của quê hương, đất nước.
 • Vẻ đẹp của những suy tư, chiêm nghiệm (1,0đ) Tröôøng THCS Nguyeãn Hueä - Vaên 9 – HK2 / 2019 - 2020 trang 45