Bài giảng Ngữ văn 8 - Bài 21: Ngắm trăng (Vọng nguyệt)

 Ô CỬA BÍ MẬT
Đọc thuộc bài thơ Tức cảnh Pác Bó
 Phần thưởng 1 + 1 2
 của bạn là: điểm
Nêu hiểu biết của em về tác giả Hồ 
 Nêu nội dung chính của bài thơ Tức 
Chí Minh
 cảnh Pác Bó ( Hồ Chí Minh )
 3 Một 
 Phần thưởng tràng Phần thưởng 4
 của bạn là: vỗ tay của bạn là: I. Tìm hiểu chung
 1. Tác giả: Hồ Chí Minh
 2.Tác Phẩm: 
 Em biết gì về 
 hoàn cảnh ra đời 
 và xuất xứ của văn 
 bản? 2.Tác phẩm:
“ Ngắm trăng” là bài thơ thứ 20 trong tập thơ, tiêu 
biểu cho tình yêu thiên nhiên của Hồ Chí Minh.Bài 
thơ viết về một cuộc ngắm trăng thật đặc biệt: 
Ngắm trăng trong nhà tù.Chính trong hoàn cảnh đặc 
biệt,lòng yêu thiên nhiên nói riêng,vẻ đẹp tâm hồn 
của Bác nói chung càng bộc lộ rõ. I. Tìm hiểu chung
 2. Tác phẩm
*Bài thơ ngắm trăng
-Xuất xứ: là bài thơ thứ 20 trong tập thơ Nhật 
ký trong tù Chú thích:
 Vọng: ngắm
 Nguyệt: trăng
 Nhân: người
Nại nhược hà: biết làm thế nào I. Tìm hiểu chung Bài thơ được 
 viết theo thể 
 4. Bố cục thơ gì?
 - Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt
 Bố cục văn bản có thể 
 chia làm mấy 
 phần?.nội dung chính 
 từng phần là gì? - Bố cục : 2 phần
 + 2 câu đầu: Hoàn cảnh 
 ngắm trăng và nỗi lòng của 
 Bác
 + 2 câu sau: Cuộc ngắm 
 trăng II. Đọc- Tìm hiểu văn bản
1. Hoàn cảnh ngắm trăng và nỗi lòng Bác ( 2câu đầu) II. Đọc- Tìm hiểu văn bản
 1. Hoàn cảnh ngắm trăng và nỗi lòng Bác
* Câu 1: “Ngục trung vô tửu diệc vô hoa”
 Bài thơ mở đầu bằng từ “ngục 
 trung -Trong” gợitù không cho rư ợuem cũng suy không nghĩ hoa gì về 
 hoàn cảnh ngắm trăng của Bác? II. Đọc- Tìm hiểu văn bản
1. Hoàn cảnh ngắm trăng và nỗi lòng của Bác
* Câu 2: Đối thử lương tiêu nại nhược hà?
 Giữa hiện thực ấy,nhân vật trữ tình ( người 
 tù) có tâm trạng như thế nào?
 -Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ ? II. Đọc- Tìm hiểu văn bản
1. Hoàn cảnh ngắm trăng và nỗi lòng của Bác
 - Bác ngắm trăng trong cảnh tù đày, lòng xốn 
 xang, bối rối, rung động mãnh liệt trước cảnh 
 trăng đẹp.
2.Cuộc ngắm trăng – cuộc vượt ngục về tinh 
thần ( 2 câu cuối) II. Đọc- Tìm hiểu văn bản
2. Cuộc ngắm trăng – cuộc vượt ngục về tinh thần 
 Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt
 Nguyệt tòng song khích khán thi gia
 Hoàn cảnh ngắm 
 trăng khác thường 
 nên cách ngắm 
 trăng của Bác cũng 
 khác thường như 
 thế nào? II. Đọc- Tìm hiểu văn bản
2 Cuộc ngắm trăng - cuộc vượt ngục về tinh 
thần
 Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt
 Nguyệt tòng song khích khán thi gia
- Cấu trúc đối xứng (phép đối) : nhân >< nguyệt ; 
nguyệt >< thi gia
 Tạo nên 2 không gian : 
 + Ngoài cửa sổ : trong sáng, đẹp đẽ
 + Trong cửa sổ : tăm tối
 - Nghệ thuật nhân hóa : trăng ( nhòm,ngắm) nhà thơ 
-> Tạo sự gần gũi ,tri ân tri kỉ giữa trăng và người II. Đọc- Tìm hiểu văn bản
2. Cuộc ngắm trăng-cuộc vượt ngục về tinh 
thần
Mất tự do Vầng trăng ngắm Bác 
 Song Hồ
Bác Hồ ngắm Sắt
trăng Tự do, đẹp đẽ
Cả người và trăng chủ động tìm đến giao hòa 
 Đây là cuộc 
cùng nhau, ngắm nhau say đắm (song phương)
 vượt ngục 
=>Thể hiện sự gắn bó, hòa quyện giữa người 
 về tinh thần
và trăng II. Đọc- Tìm hiểu văn bản
 2. Cuộc ngắm trăng-cuộc vượt ngục về tinh thần
 - Người và trăng chủ động tìm đến với nhau như 
 những người bạn tri kỉ
=> Phong thái ung dung, tình yêu thiên nhiên sâu 
sắc của thi sĩ, chiến sĩ Hồ Chí Minh. Nguyên tiêu
Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang, xuân thủy tiếp xuân thiên.
Yên ba thâm sứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.
 Cảnh khuya
 Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
 Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa.
 Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
 Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ
- Học thuộc lòng bài thơ ( bản phiên âm và dịch thơ )
-Học nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
-Tìm đọc tập thơ “ Nhật kí trong tù”
- Chuẩn bị bài tiếp theo: Tiết 87 – Câu trần thuật , câu 
phủ định
- + Đặc điểm hình thức 
- + Chức năng
- + Lấy VD