Bài giảng Ngữ Văn 8 - Bố cục của văn bản

 MỞ ĐẦU
 Thế nào là chủ đề của văn bản? Tính 
thống nhất về chủ đề của văn bản được 
thể hiện trên những phương diện nào? Em hãy nhắc lại khái niệm về bố cục 
trong văn bản?
 Bố cục văn bản là sự bố trí, sắp xếp 
 các phần,các đoạn theo một trình tự, 
 một hệ thống rành mạch, hợp lý. Phần mở bài: Giới thiệu người thầy tài đức của Chu 
Văn An
 => Nêu chủ đề của văn bản
Phần thân bài: Làm rõ các khía cạnh tài đức của 
Chu Văn An
 => Trình bày các khía cạnh của vấn đề
Phần kết bài: Tình cảm của mọi người dành cho 
thầy Chu Văn An
 => Tổng kết chủ đề của văn bản •Văn bản thường có bố cục ba phần: mở bài 
thân bài, kết luận.
• Mỗi phần có một chức năng nhiệm vụ riêng ( 
mở bài: nêu chủ đề của vb; thân bài:trình bày 
các khía cạnh của chủ đề; kết bài: tổng kết chủ 
đề của vb)
∙ Nội dung phần thân bài được trình bày theo 
trình tự tuỳ thuộc vào kiểu văn bản, chủ đề, ý đồ 
giao tiếp của người viết sao cho phù hợp với sự 
triển khai chủ đề và sự tiếp nhận của người đọc. Tôi đi học: Kể lại những kỉ niệm về buổi tựu trường đầu 
tiên của tác giả. Các sự kiện ấy được sắp xếp theo trình tự 
thời gian và không gian trong dòng hồi tưởng .
- Cảm xúc trên con đường đến trường
- Cảm xúc khi đứng trong sân trường
- Cảm xúc khi vào lớp học
Trong lòng mẹ:
-Trước khi gặp mẹ: thương mẹ, đau đớn tủi cực, căm ghét 
những cổ tục đã làm mẹ khổ và muốn giải thoát cho mẹ khỏi 
những khổ đau, bất hạnh.
-Khi gặp mẹ: sung sướng, hạnh phúc vô bờ.
=> Sự phát triển của sự việc * Tả người, vật, phong cảnh :
- Không gian.
- Thời gian.
- Chỉnh thể- bộ phận.
- Tình cảm, cảm xúc. * Người thầy đạo cao đức trọng
-Thầy giáo giỏi, không màng danh lợi
-Cương trực tính tình cứng cỏi
=> Lần lượt trình bày những sự việc cho thấy 
thầy Chu Văn An tài cao, đức trọng, sự kính 
trọng của học trò dành cho thầy =>Trình bày 
theo mạch suy luận •Một số cách bố trí, sắp xếp bố cục của văn 
bản
•Trình bày theo thứ tự thời gian, không gian
•Trình bày theo sự phát triển sự việc
•Trình bày theo mạch suy luận. Bài 1
Cách trình bày ý: 
a. Trình tự không gian từ xa đến gần
b. Trình tự thời gian
c. Từ khái quát đến cụ thể, từ cái đã biết đến cái chưa biết
Bài 2
Trình bày ý về lòng thương mẹ của bé Hồng. Gợi ý:
+Mở bài: Giới thiệu cảnh ngộ của bé Hồng và tình thương mẹ
+ Thân bài: 
- Tình thương mẹ của Hồng trong cuộc đối thoại với người cô
- Tình yêu thương mẹ biểu hiện qua thái độ căm giận những 
 cổ tục
- Tâm trạng của Hồng khi ở trong lòng mẹ
+ Kết bài: Kết luận chung về tình thương mẹ của Hồng Bài 3: Gợi ý:
+ Nhận xét: Các ý a,b còn sắp xếp lộn xộn và chưa hợp lý trong ý 
 b.
+ Sửa chữa:
a. Giải thích câu tục ngữ: Đi một ngày đàng học một sàng khôn
b. - Nghĩa bóng của câu tục ngữ: Đi một ngày đàng học một sàng 
 khôn
c. B. Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ:
- Những người thường xuyên chịu khó hoà mình vào đời sống sẽ 
 nắm chắc tình hình, học hỏi được nhiều bổ ích.
- Các vị lãnh tụ bôn ba tìm đường cứu nước
- Trong thời kỳ đổi mới, nhờ giao lưu với nước ngoài, ta học tập 
 được công nghệ tiên tiến của thế giới. Hướng dẫn học ở nhà 
Xây dựng bố cục của một bài văn tự sự 
theo yêu cầu sau: Em hãy kể lại một kỉ 
niệm đáng nhớ.