Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 116: Lựa chọn trật tự từ trong câu - Trường THCS Trần Quốc Tuấn

 Trường THCS Trần Quốc Tuấn 
 Tổ: Ngữ Văn 
: Là ký hiệu để các em ghi bài vào tập bài học. 
Phần nào không có ký hiệu thì các em đọc kỹ để nắm 
được bài . LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
I.Nhận xét chung
1.Tìm hiểu ngữ liệu/sgk
2.Nhận xét
- có 6 cách thay đổi trật tự từ mà không làm thay đổi nghĩa cơ 
bản của câu:
 a. Cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét bằng giọng khàn khàn 
 của người hút nhiều xái cũ.
 b. Cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ,
 gõ đầu roi xuống đất.
 c. Thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ,
 cai lệ gõ đầu roi xuống đất.
 d. Bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ,
 cai lệ gõ đầu roi xuống đất,thét.
 e. Bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ,
 gõ đầu roi xuống đất,cai lệ thét.
 g. Gõ đầu roi xuống đất, bằng giọng khàn khàn 
 của người hút nhiều xái cũ, cai lệ thét. Lần lượt thay thế câu in đậm bằng các câu vừa sắp xếp
được và nhận xét tác dụng của sự thay đổi ấy.
 Anh Dậu uốn vai ngáp dài một tiếng.Uể oải,chống tay
xuống phản,anh vừa rên vừa ngỏng đầu lên.Run rẩy cất
bát cháo, anh mới kề vào đến miệng, cai lệ và người nhà
lí trưởng đã sầm sập tiến vào với những roi song, tay
thước và dây thừng.
(a) Cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét bằng giọng khàn
khàn của người hút nhiều xái cũ:
 -Thằng kia ! Ông tưởng mày chết đêm qua,còn sống đấy
à? Nộp tiền sưu ! Mau!
-> Chủ yếu liên kết câu trước với câu sau Lần lượt thay thế câu in đậm bằng các câu vừa sắp xếp
được và nhận xét tác dụng của sự thay đổi ấy.
Anh Dậu uốn vai ngáp dài một tiếng.Uể oải,chống tay
xuống phản,anh vừa rên vừa ngỏng đầu lên.Run rẩy cất
bát cháo, anh mới kề vào đến miệng, cai lệ và người nhà
lí trưởng đã sầm sập tiến vào với những roi song, tay
thước và dây thừng.
(c)Thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ,
cai lệ gõ đầu roi xuống đất:
 - Thằng kia ! Ông tưởng mày chết đêm qua,còn sống đấy
à? Nộp tiền sưu ! Mau!
→ Không liên kết Lần lượt thay thế câu in đậm bằng các câu vừa sắp xếp
được và nhận xét tác dụng của sự thay đổi ấy.
 Anh Dậu uốn vai ngáp dài một tiếng.Uể oải,chống tay
xuống phản,anh vừa rên vừa ngỏng đầu lên.Run rẩy cất
bát cháo, anh mới kề vào đến miệng, cai lệ và người nhà
lí trưởng đã sầm sập tiến vào với những roi song, tay
thước và dây thừng.
(e)Bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, gõ
đầu roi xuống đất,cai lệ thét.
 - Thằng kia ! Ông tưởng mày chết đêm qua,còn sống
đấy à? Nộp tiền sưu ! Mau!
→ Chỉ liên kết với câu sau LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
 Nhấn mạnh Liên kết chặt với Liên kết chặt với 
Câu sự hung hãn câu đứng trước câu đứng sau
 a không có có
 b không có không
 c không không không
 d không không có
 e không không có
 g có không có Chỉ rõ hiệu quả diễn dạt của những từ in đậm trong các 
 câu sau:
 Câu Hiệu quả của cách diễn đạt
a1. giật phắt cái thừng trong tay Thể hiện thứ bậc trước 
anh này và chạy sầm sập đến chỗ sau của hành động 
anh Dậu
 a2. Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt
 Thể hiện thứ bậc 
con xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay
hắn. trước sau của hành 
 động 
b. Cai lệ và người nhà lí trưởng Cai lệ thứ bậc cao hơn 
 Theo trình tự dụng cụ 
- Roi song tay thước và dây thừng xuất hiện cùng với con 
 người 2/ So sánh tác dụng của những cách sắp xếp trật tự từ 
trong các bộ phận câu in đạm dưới đây:
a/ Tre giữ làng,giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng 
lúa chín. 
 ( Thép Mới, Cây tre Việt Nam)
b/  Tre giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín, giữ làng, 
giữ nước.
c/  Tre giữ làng, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín, 
giữ nước. 
 => Cách viết a( của tác giả) hay hơn vì có sự hài hoà về 
 mặt ngữ âm
 HS đánh dấu vào bài tập SGK 
 Câu Hiệu quả diễn đạt 
a. ...Bà Trưng, Bài Triệu, Trần Hưng Thể hiện thứ tự trước 
Đạo, Lê Lợi, Quang Trung sau của các vị anh hùng 
 dân tộc trong lịch sử .
b. Đẹp vô cùng Tổ Quốc ta ơi! Nhấn mạnh vẻ đẹp của 
 Tổ Quốc.
 Đảm bảo hài hòa về mặt 
 ngữ âm 
c. Mật thám tôi cũng chả sợ, đội Lặp lại cụm từ đã xuất 
con gái tôi cúng chả cần. hiện câu trước, tạo sự 
 liên kết giữa câu với câu 
 trong văn bản Kính chúc quý thầy cô và các em học sinh 
 nhiều sức khỏe!