Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 123: Ôn tập phần Tiếng Việt

 Tiết 123: ÔN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT
I - Ôn tập lý thuyết
 1. Các kiểu câu đơn đã học.
 - Câu phân loại theo mục đích nói.
 - Câu phân loại theo cấu tạo.
 a. Câu phân loại theo mục đích nói:
 * Câu nghi vấn:
 - Dùng để hỏi.
 - Câu nghi vấn thường chứa các từ nghi vấn như:
 (ai, bao giờ,ở đâu, bằng cách nào, để làm gì )
 VD: - Thằng Thành, con Thủy đâu ? (Khánh Hoài)
 * Câu trần thuật:
 - Dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự vật, sự việc.
 VD:Chúng tôi cứ ngồi im như vậy. Đằng đông, trời hửng dần.
 (Khánh Hoài) Tiết 123: ÔN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT
- Câu cầu khiến thường chứa các từ có ý nghĩa cầu khiến
 (hãy, đừng, chớ, nên, không nên,)
VD: Đem chia đồ chơi ra đi! – Mẹ tôi ra lệnh 
 (Khánh Hoài)
* Câu cảm thán:
- Dùng để bộc lộ cảm xúc một cách trực tiếp.
- Câu cảm thán thường chứa các từ bộc lộ cảm xúc cao 
 (ôi, trời ơi, eo ơi )
VD: Than ôi ! Sức người khó lòng địch nổi với sức trời! 
 Thế đê không sao cự lại được với thế nước! Lo thay! 
 Nguy thay ! ( Phạm Duy Tốn) Các kiểu câu đơn
 Phân loại theo Phân loại theo 
 mục đích nói cấu tạo
 Câu Câu Câu Câu Câu Câu
nghi trần cầu cảm bình đặc 
 vấn thuật khiến thán thường biệt Tiết 123: ÔN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT
1. Các kiểu câu đơn đã học:
 a- Câu phân loại theo mục đích nói.
 b- Phân loại câu theo cấu tạo.
2. Các dấu câu đã học:
 a- Dấu chấm:
 b- Dấu phẩy :
 Dùng để đánh dấu ranh giới giữa các thành phần phụ
 của câu với chủ ngữ và vị ngữ, giữa các từ có cùng 
 chức vụ trong câu, giữa một từ và bộ phận chú thích 
 của nó, giữa các vế của một câu ghép.
 VD: Hôm qua, lớp em đi lao động. Tiết 123: ÔN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT
1- Các kiểu câu đơn đã học.
 a- Câu phân loại theo mục đích nói.
 b- Phân loại câu theo cấu tạo.
2- Các dấu câu đã học:
 a- Dấu chấm:
 b- Dấu phẩy:
 c- Dấu chấm lửng. 
 d- Dấu chấm phẩy: 
 đ- Dấu gạch ngang
+ Đặt ở giữa câu để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích 
trong câu;
+Đặt ở đầu dòng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật 
hoặc để liệt kê;
+ Nối các từ trong một liên danh. Tiết 123: ÔN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT
 Câu cảm thán
 Phân loại theo 
 mục đích nói Câu cầu khiến 
 Câu nghi vấn
1. Các kiểu câu đơn
 Câu trần thuật
 Phân loại theo Câu bình thường
 cấu tạo
 Câu đặc biệt
 Dấu chấm.
 Dấu phẩy
 2. Các dấu câu Dấu chấm phẩy
 Dấu chấm lửng
 Dấu gạch ngang 2. Trong những câu in đậm dưới dây, đâu là câu rút 
gọn, đâu là câu đặc biệt, vì sao?
a) Một đêm mùa xuân. b) – Chị gặp anh ấy bao 
 Trên dòng sông êm ả, giờ ?
 cái đò cũ của bác tài - Một đêm mùa xuân.
 Phán từ từ trôi. → Câu rút gọn
 →Có thể căn cứ vào tình 
 → Câu đặc biệt
 huống cụ thể để khôi phục 
 lại các thành phần bị rút 
 →Không thể có chủ gọn, làm cho câu có cấu 
 tạo chủ ngữ - vị ngữ bình 
 ngữ và vị ngữ thường.
 Tôi /gặp anh ấy vào một 
 đêm mùa xuân 4. Cho đoạn văn: “Quan lớn ... kể sao cho xiết!” 
 (Trang78,SGK Ngữ văn 7, tập 2) 
 a) Tác dụng của dấu chấm lửng, chấm phẩy, gạch ngang.
 b) Chỉ rõ các câu đặc biệt trong đoạn văn.
 c) Phân tích một câu đơn bình thường. Hướng dẫn tự học
1. Nắm vững lý thuyết.
 Cho ví dụ
2. Hoàn thành bài tập 5
3. Soạn bài: Văn bản báo cáo