Đề kiểm tra học kì I Ngữ văn Khối 8 - Năm học 2017-2018 - Phòng GD&ĐT Quận 9 (Có hướng dẫn chấm)

 ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN 9 ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I - NĂM HỌC: 2017 - 2018
 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Môn: Ngữ văn - Khối 8 
 Thời gian: 90 phút 
 ĐỀ CHÍNH THỨC (Không kể thời gian giao đề)
 Đề gồm có 01 trang
Câu 1: (3 điểm)
 Đọc phần trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
 Trong làng tôi không thiếu gì các loại cây, nhưng hai cây phong này khác hẳn - 
chúng có tiếng nói riêng và hẳn phải có một tâm hồn riêng, chan chứa những lời ca êm dịu. 
Dù ta tới đây vào lúc nào, ban ngày hay ban đêm, chúng cũng vẫn nghiêng ngả thân cây, lay 
động lá cành, không ngớt tiếng rì rào theo nhiều cung bậc khác nhau. Có khi tưởng chừng 
như một làn sóng thủy triều dâng lên vỗ vào bãi cát, có khi lại nghe như một tiếng thì thầm 
thiết tha nồng thắm truyền qua lá cành như một đốm lửa vô hình, có khi hai cây phong bỗng 
im bặt một thoáng, rồi khắp lá cành lại cất tiếng thở dài một lượt như thương tiếc người nào. 
Và khi mây đen kéo đến cùng với bão dông, xô gãy cành, tỉa trụi lá, hai cây phong nghiêng 
ngả tấm thân dẻo dai và reo vù vù như một ngọn lửa bốc cháy rừng rực.”
 (Trích Hai cây phong, Ai-ma-tốp, Ngữ văn 8 - tập 1)
 a. Xác định phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích trên. (0,5 điểm)
 b. Tìm một từ tượng hình, một từ tượng thanh có trong đoạn trích. Đặt câu với mỗi từ 
em tìm được. (1,0 điểm)
 c. Em nhận ra tình cảm của nhân vật “tôi” với hai cây phong như thế nào? Vì sao “tôi” 
có những tình cảm đó với hai cây phong? Hãy trình bày phần trả lời của em trong khoảng 5 
dòng. (1,5 điểm)
Câu 2: (3 điểm)
  “Tôi ngồi trên đệm xe, đùi áp đùi mẹ tôi, đầu ngả vào cánh tay mẹ tôi, tôi thấy 
những cảm giác ấm áp đã bao lâu mất đi bỗng lại mơn man khắp da thịt.”
 (Trích Trong lòng mẹ, Nguyên Hồng, Ngữ văn 8 – Tập 1)
 Từ sự cảm nhận niềm hạnh phúc của Hồng khi được ở trong lòng mẹ, em hãy viết một 
đoạn văn (khoảng 1/2 trang giấy thi) nêu suy nghĩ của em về tình mẫu tử thiêng liêng, cao 
cả.
Câu 3: (4 điểm)
 Chương trình Ngữ văn lớp 8 – tập 1 có rất nhiều văn bản hay. Một trong số đó là văn 
bản “Lão Hạc” của Nam Cao. Em hãy thuyết minh văn bản đó để mọi người cùng biết.
 --- Hết --- - Nhấn mạnh vai trò của người mẹ trong gia đình, trong cuộc đời con: không ai yêu 
thương, lo lắng, chăm sóc cho con như mẹ. Thiếu bóng mẹ là thiếu đi những bữa ăn ngon, 
thiếu đi tiếng cười hạnh phúc,... (0,5 đ)
 - Phê phán những người con bất hiếu, ích kỉ, không biết quý trọng tình mẫu tử, ngược 
đãi mẹ (0,25 đ)
 - Phải biết quan tâm, yêu thương mẹ qua việc chăm học, không làm mẹ buồn lòng, 
(0,25 đ)
 - Khẳng định câu chuyện đã khơi gợi và khắc sâu tình mẫu tử trong lòng chúng ta. 
(0,25 đ)
Câu 3: (4 điểm)
 Chương trình Ngữ văn lớp 8 – tập 1 có rất nhiều văn bản hay. Một trong số đó là văn 
bản “Lão Hạc” của Nam Cao. Em hãy thuyết minh văn bản đó để mọi người cùng biết.
 a. Yêu cầu về kĩ năng
 - Nắm vững phương pháp làm bài văn thuyết minh về một tác phẩm văn học.
 - Có kết cấu ba phần: mở bài, thân bài, kết bài hài hòa, cân đối.
 - Văn trôi chảy, mạch lạc, có cảm xúc 
 - Ít lỗi chính tả, ngữ pháp, diễn đạt, dùng từ
 b. Yêu cầu về nội dung:
 A. Mở bài:
 Giới thiệu chung về tác phẩm Lão Hạc. (0,25 đ)
 B. Thân bài:
 1. Khái quát về tác giả
 Nam Cao tên thật Trần Hữu Tri sinh năm 1917, mất năm 1951. Quê tỉnh Hà Nam. Ông 
là nhà văn hiện thực xuất sắc của nền văn học Việt Nam. Nam Cao được Nhà nước truy tặng 
Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1996. (0,25 đ)
 2. Tác phẩm
 a. Xuất xứ, tóm tắt
 Truyện ngắn “Lão Hạc” đăng báo lần đầu năm 1943.
 Truyện kể về lão Hạc, một nông dân nghèo, vợ mất sớm, con trai lão không có tiền cưới 
vợ nên bỏ đi làm phu đồn điền cao su. Lão sống cô độc, nghèo khổ, làm bạn với chú chó tên là 
cậu Vàng. Sau một trận ốm, lão không đủ sức làm thuê như trước, lão phải đau đớn bán cậu 
Vàng. Rồi lão đem mảnh vườn và tiền bán chó gửi ông giáo để lo hậu sự. Lão tự vẫn bằng bả 
chó xin của Binh Tư. Cái chết của lão thật dữ dội, không ai hiểu nguyên nhân ngoại trừ Binh 
Tư và ông giáo. (0,5 đ)
 b. Những giá trị nội dung tiêu biểu
 - Giá trị hiện thực: Là bức tranh sinh động của nông thôn Việt Nam trước 1945 với 
những hủ tục nặng nề (thách cưới), cái nghèo (lão Hạc, con trai lão Hạc), cái đói (lão Hạc), sự 
tha hóa của con người (Binh Tư), bóng dáng của xã hội thực dân (đồn điền cao su) (1,0 đ)
 - Giá trị nhân đạo: Những phẩm chất tốt đẹp của con người (nhân hậu, tự trọng, yêu 
thương, hi sinh,) (1,0 đ)
 c. Những giá trị nghệ thuật tiêu biểu: (0,5 đ)
 - Câu chuyện được kể ở ngôi thứ nhất thuận lợi cho việc thể hiện cảm xúc, suy nghĩ 
của người kể, tăng tính chân thật và thuyết phục cho câu chuyện
 - Sự phối hợp nhiều phương thức biểu đạt: kết hợp giữa kể, tả, biểu cảm, nghị luận 
một cách linh hoạt.
 - Nghệ thuật xây dựng nhân vật, đặc biệt là miêu tả tâm lí nhân vật sinh động.
 d. Sự ảnh hưởng của tác phẩm tới đời sống từ khi ra đời cho đến nay: