Giáo án Sinh học Lớp 6 - Tuần 28+29 - Trần Văn Thuận

 TRẦN VĂN THUẬN 
SINH HỌC 6 
LỚP: 6/2, 6/4, 6/5, 6/6, 6/7, 6/9. 
Lưu ý: HỌC SINH NGHIÊN CỨU NỘI DUNG BÀI VÀ GHI BÀI PHẦN “KẾT 
LUẬN” HOẶC “TIỂU KẾT” VÀ PHẦN “DẶN DỊ”. 
 ==== 
TUẦN 28: 
Tiết: 56 
 KHÁI NIỆM SƠ LƯỢC VỀ PHÂN LOẠI THỰC VẬT 
I/. MỤC TIÊU: 
1/. Kiến thức: 
 - Biết được phân loại thực vật là gì? 
 - Nêu đươc tên các bậc phân loại thực vật và những đặc điểm chủ yếu của 
các Ngành. 
2/. Kỹ năng: 
 Vận dụng phân loại hai lớp của cây hạt kín. 
3/. Thái độ: 
 Giáo dục học sinh yêu thích môn học 
 Có ý thức bảo vệ cây xanh khi lấy mẫu. 
II/. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 
 1. Ổn định: 
 2. Bài cũ: 
(?) Phân biệt cây hai lá mầm và cây mầm mầm 
một lá mầm? Vd Kiểu rễ Rễ cọc Rễ chùm 
(?) Để phân biệt lớp 2 lá mầm và lớp Kiểu gân Hình mạng Hình cung, 
1 lá mầm ta dựa vào đặc điểm quan lá song song. 
trọng nào? Dạng thân Gỗ, cột, Cỏ và một 
 cỏ số dạng 
 thân đặc 
 biệt 
 Số cánh 5 hoặc 4 6 hoặc 3 
 hoa cánh cánh 
Đặc điểm Cây 2 lá Cây 1 lá Số lá mầm Phôi 2 lá Phôi 1 lá - Các bậc phân loại: Ngành – Lớp – 
 Bộ – Họ – Chi – Loài 
 + Ngành là bậc phân loại cao 
 nhất. 
 + Loài là bậc phân loại cơ sở. 
 - Bậc phân loại càng thấp, sự khác 
 (?) Từ “Nhóm” khi ta gọi “Nhóm tảo” nhau giữa các thực vật càng ít. 
 có phải là bậc phân laọi không? - “Nhóm” không phải là bậc phân 
 - GT: Một vài VD về các bậc phân loại thực vật. 
 loại trên thực vật: lúa, đậu - Nghe. 
 (?) Giới thực vật được chia làm mấy 
 ngành chính? - Giới thực vật được chia làm 5 ngành 
 chính: Tảo, rêu, quyết (Dương xỉ), hạt 
 trần, hạt kín. 
* TIỂU KẾT: 
2/. Các bậc phân loại: 
 - Các bậc phân loại: Ngành – Lớp – Bộ – Họ – Chi – Loài 
 + Ngành là bậc phân loại cao nhất. 
 + Loài là bậc phân loại cơ sở. 
 - Bậc phân loại càng thấp, sự khác nhau giữa các thực vật càng ít. 
 - Dựa vào những đặc điểm nào để phân loại thực vật thành 5 ngành? 
 * Hoạt động 3: Tìm hiểu các Ngành thực vật: 
 - MT: + Nêu được cơ sở phân loại các ngành thực vật. 
 + Vận dụng phân loại hai lớp của hạt kín. 
 Hoạt động GV Hoạt động HS 
 - Treo sơ đồ câm / tr.141. - Quan sát. 
 - GT: Sự phân loại thực vật dựa vào - Ghi nhớ. 
 tiến hóa về cơ quan sinh dưỡng, cơ 
 quan sinh sản, môi trường sống. 
 - Hướng dẫn HS tự hoàn thành sơ đồ: - Lần lượt hoàn thành sơ đồ theo 
 hướng dần của giáo viên. 
 (?) Thực vật bậc thấp có đặc điểm gì? - Chưa có rễ, thân, lá thật sự; sống ở 
 nước là chủ yếu. 
 (?) Ngành thực vật nào có đặc điểm - Ngành Tảo. 
 trên? - Những Thực vật đã có rễ, thân, lá; 
 (?) Thực vật bậc cao có đặc điểm gì? sống trên cạn là chủ yếu. 
 - Rêu, quyết, hạt trần, hạt kín. TUẦN 29: 
Tiết: 57 
 NGUỒN GỐC CÂY TRỒNG 
I/. MỤC TIÊU: 
1/. Kiến thức: 
 - Xác định được các dạng cây trồng ngày nay là kết quả của qúa trình chọn 
lọc từ những cây dại do bàn tay con người tiến hành. 
 - Phân biệt được sự khác nhau giữa cây dại và cây trồng, giải thích lí do tại 
sao. 
 - Nêu được các biện pháp chính nhằm cải tạo cây trồng. 
2/. Kỹ năng: 
 Quan sát, phân tích, so sánh, thực hành. 
3/. Thái độ: 
 Giáo dục học sinh yêu thích môn học 
 Có ý thức bảo vệ cây xanh khi lấy mẫu. 
 Thấy được khả năng to lớn của con người trong việc cải tạo thực vật. 
II/. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 
 1. Ổn định: 
 2. Bài cũ: 
(?) Tổ tiên của tất cả các thực vật là - Sự phát triển của thực vật theo 
gì? Hướng phát triển của thực vật gì? hướng: 
 + Cấu tạo cơ thể từ đơn giản 
 đến phức tạp. 
 + Môi trường sống thay đổi -> 
- Tổ tiên chung của tất cả các thực cơ thể thực vật cũng thay đổi để thích 
 vật là các cơ thể sống đầu tiên. nghi với môi trường. 
 3. Bài mới: 
 - Xung quanh ta có rất nhiều cây cối, trong đó có những cây trồng và cây mọc 
dại. Vậy, giữa cây dại và cây trồng cùng loài có quan hệ gì với nhau? So với cây 
dại, cây trồng có gì khác? 
 * Hoạt động 1: Tìm hiểu cây trồng bắt nguồn từ đâu: 
 - MT: Xác định được cây trồng bắt nguồn từ cây dại. 
 Hoạt động GV Hoạt động HS thành bảng / tr.144, mỗi nhóm chuẩn người sử dụng có phẩm chất tốt hơn ở 
 bị 3 cây. (Treo bảng phụ) cây dại. 
 -> Hoàn chỉnh, sửa sai (nếu cần) - Hoàn thành bảng. -> Đại diện nhóm 
 - GT: một số sản phẩm của cây trồng hoàn thành bảng do giáo viên chuẩn 
 cho năng suất cao, phẩm chất tốt (Cho bị. 
 HS quan sát vật mẫu) 
 - Quan sát vật mẫu một số sản phẩm 
 cây trồng cho năng suất cao, phẩm 
 chất tốt. 
* TIỂU KẾT: 
2/. Cây trồng khác cây dại như thếnào: 
 - Đa số cây trồng phong phú hơn cây dại. 
 - Ở cây trồng, bô phận được con người sử dụng có phẩm chất tốt hơn ở cây 
dại. 
 - Để có được những thành tựu trên, con người đã dùng những phương pháp nào 
để cải tạo cây trồng? 
 * Hoạt động 3: Muốn cải tạo cây trồng cần phải làm gì? 
 - MT: Nêu được các biện pháp cải tạo cây trồng. 
 Hoạt động GV Hoạt động HS 
 - Gọi HS đọc ND SGK. - Đọc bài. 
 - Gt: các biện pháp cải tạo cây trồng. - Ghi bài. 
 + Cải biến đặc tính di truyền của 
 giống cây. (lai, gây đột biến) 
 + Chọn lọc những biến đổi có lợi. 
 (?) Có những phương pháp nhân giống + Nhân giống: Chiết, ghép, giâm 
 nào? cành, nhân giống vô tính trong ống 
 nghiệm, bằng hạt 
 + Chăm sóc: tưới nước, bón phân, 
 (?) Để chăm sóc cây trồng cần phải phòng trừ sâu bệnh. 
 làm gì? - Ghi nhớ. 
 (*) GD: Bảo vệ môi trường và vệ sinh 
 an toàn thực phẩm khi sử dụng các - Đọc bài. 
 chất hóa học: thuốc trừ sâu, thuốc bảo 
 vệ thực vật 
 - Gọi HS đọc mục “Em có biết” 
 TUẦN 29 
Tiết: 58 
 CHỦ ĐỀ IX: VAI TRÒ CỦA THỰC VẬT 
I/. MỤC TIÊU: 
1/. Kiến thức: 
 Giải thích được vì sao Thực vật – nhất là thực vật rừng – có vai trò quan 
trọng trong việc giữ cân bằng lượng khí oxi và cacbonic trong không khí và do đó 
góp phần điều hòa khí hậu, giảm ô nhiễm môi trường. 
2/. Kỹ năng: 
 Quan sát, phân tích, so sánh 
3/. Thái độ: 
 Giáo dục học sinh yêu thích môn học 
 Có ý thức bảo vệ cây xanh. 
 GD ý thức bảo vệ môi trường bằng các hành động cụ thể. 
II/. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC: 
 Trực quan, hỏi đáp, thảo luận nhóm, giảng giải. 
III/. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC: 
1) Giáo viên : 
 + Tranh phóng to H 46.1 / SGK. 
 + Tranh minh họa hai nơi A (Đất trống) và B (rừng) 
 + Tranh minh họa: một số nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường. 
2) Học sinh : 
 + Ôn lại kiến thức về: chức năng của lá. 
 + Tìm hiểu các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường -> Biện pháp khắc 
phục. 
IV/. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 
 1. Ổn định: 
 2. Bài cũ:
 3. Bài mới: 
 Trần Văn Thuận Trường THCS Bản cờ 
 * Hoạt động 3: Thực vật làm giảm ô nhiễm môi trường: 
 - MT: Giải thích được tác dụng của thực vật trong việc làm giảm ô nhiễm 
môi trường. 
 Hoạt động GV Hoạt động HS 
 - Treo tranh minh họa về ô nhiễm môi - Quan sát tranh. 
 trường. 
 (?) Có những nguyên nhân nào gây ô - Do khói bụi nhà máy, cháy rừng, rác 
 nhiễm môi trường? thải: mùi hôi, vi sinh vật 
 (?) Có thể dùng biện pháp sinh học - Trồng cây xanh. 
 nào để hạn chế ô nhiễm môi trường? 
 (?) Cây xanh có tác dụng gì nhằm làm - Lá cây cản bụi, khói. Một số cây tiết 
 giảm ô nhiễm môi trường? chất diệt vi khuẩn gây bệnh góp phần 
 làm giảm ô nhiễm môi trường. 
 (?) Khi trời nắng, tán lá còn có tác - Tán lá có tác dụng làm giảm nhiệt 
 dụng gì? độ khi trới nắng nóng. 
 - Kê tên những khu vực bị ô nhiễm: 
 (*) MR: Kể tên những khu vực bị ô chợ, nhà máy, bãi rác 
 nhiễm ở địa phương em? - Tự đưa ra biện pháp. 
 (?) Em phải làm gì để hạn chế ô 
 nhiễm ở những nơi đó? 
* TIỂU KẾT: 
2/. Thực vật làm giảm ô nhiễm môi trường: 
 - Lá cây cản bụi, khói. Một số cây tiết chất diệt vi khuẩn gây bệnh góp 
phần làm giảm ô nhiễm môi trường. 
 - Tán lá có tác dụng làm giảm nhiệt độ khi trới nắng nóng. 
 II/. THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC 
 * Hoạt động 1: Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn: 
 - MT: Giải thích được vai trò của thực vật trong việc giữ đất chống xói mòn. 
 Hoạt động GV Hoạt động HS 
 - Treo tranh H47.1 - Quan sát tranh. 
 - Yêu cầu uHS quan sát tranh -> Hoạt - Hoạt động cá nhân trả lời các câu 
 động cá nhân trả lời các câu hỏi? hỏi? 
 (?) Lượng nước chảy trên bề mặt ở 
 nơi nào sẽ nhiều hơn? Tốc độ nước - Nơi A: Lượng nước chảy trên bề mặt 
 chảy hai nơi có gì khác? ít hơn và tốc độ nước chảy yếu hơn 
 (?) Tại sao khi có mưa, lượng chảy ờ nơi B. 
Sinh Học 6 Trang: 11 Trần Văn Thuận Trường THCS Bản cờ 
 (?) Tại sao có hiện tượng lụ lụt, hạn - Do chặt phá rừng quá mức, bừa bãi. 
 hán ở nhiều nơi như vậy? 
 -> Vậy, vai trò giữ đất, chống xói * Kết luận: Thực vật giúp giữ đất 
 mòn của thực vật có ý nghĩa gì? chống xói mòn nên đã góp phần hạn 
 chế ngập lụt, hạn hán. 
* TIỂU KẾT: 
 2/. Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán: 
 Thực vật giúp giữ đất chống xói mòn nên đã góp phần hạn chế ngập lụt, 
hạn hán. 
 - Ngoài việc hạn chế xói mòn, ngập lụt, hạn hán, thực vật còn có vai trò gì? 
 * Hoạt động 3: Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước: 
 Hoạt động GV Hoạt động HS 
 - Gọi HS đọc bài. - Đọc bài. 
 (?) Hãy so sánh hai nơi A và B, nơi - Nơi A nguồn nước ngầm nhiều hơn 
 nào nguồn nước ngầm nhiều hơn? Vì vì khi trời mưa: nước chảy chậm -> 
 sao? nước thấm xuống đất nhiều -> góp 
 phần hình thành nguồn nước ngầm. 
 - Bảo vệ nước mặt. 
 (?) Thực vật còn có vai trò gì đối với 
 nguồn nước mặt? * Kết luận: Thực vật góp phần hình 
 -> Vậy, Thực vật có vai trò gì đối thành nguồn nước ngầm; bảo vệ 
 nước nguồn nước? nguồn nước ngầm, nước mặt. 
* TIỂU KẾT: 
 3/. Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước: 
 Thực vật góp phần hình thành nguồn nước ngầm; bảo vệ nguồn nước 
ngầm, nước mặt. 
 III/. VAI TRÒ CỦA THỰC VẬT ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT 
 VÀ ĐỐI VỚI ĐỜI SỐNG CON NGƯỜI 
 * Hoạt động 1: Thực vật cung cấp oxi và thức ăn cho động vật: 
 - MT: + Nêu được ví dụ thực vật là nguồn cung cấp thức ăn cho một 
số động vật. 
 + Giải thích được vai trò đó là nhờ quá trình quang hợp. 
Sinh Học 6 Trang: 13 Trần Văn Thuận Trường THCS Bản cờ 
 * Hoạt động 2: Thực vật cung cấp nơi ở và nơi sinh sản cho một số động vật: 
 - MT: Lấy được ví dụ thực vật cung cấp nơi ở và nơi sinh sản cho một số 
động vật. 
 Hoạt động GV Hoạt động HS 
 - Treo tranh minh họa H 48.2. - Quan sát tranh. 
 (?) Những hình ảnh này cho em biết - Thực vật là nơi ở và nơi sinh sản cho 
 điều gì? một số động vật. 
 - VD: sâu, sóc, rắn 
 (?) Kể tên những động vật trong tự 
 nhiên “lấy cây làm nhà”? - Vd: chim, sóc 
 (?) Có những loài động vật nào sinh 
 sản trên cây? 
* TIỂU KẾT: 
 2/. Thực vật cung cấp nơi ở và nơi sinh sản cho một số động vật: 
 Thực vật là nơi ở và nơi sinh sản cho một số động vật. 
 Hoạt động 3 : Những cây có giá trị sử dụng 
 Mục tiêu: HS hiểu được các mặt công dụng của thực vật 
 Hoạt động GV Hoạt động HS 
 Cho HS quan sát tranh hình 46.1 - HS quan sát tranh hình 46.1 
 SGKvà tranh 48.1 Thực vật là thức SGKvà tranh 48.1 Thực vật là thức 
 ăn của động vật → làm bài tập  ăn của động vật → làm bài tập  
 SGK SGK 
 ▪ Thực vật cung cấp những gì cho - Cung cấp thức ăn, gỗ làm nhà, 
 chúng ta trong đời sống hằng ngày ? thuốc qúi.... 
 ▪ Để phân biệt cây cối . tùy theo 
 công dụng mà chia chúng thành các - HS thảo luận theo nhóm, điền 
 nhóm cây khác nhau phiếu học tập 
 ▪ Yêu cầu HS hoạt động theo nhóm - Ghi tên cây 
 - Xếp loại theo công dụng 
 ▪ GV treo bảng kẻ sẵn như SGK - HS lên bảng tự ghi tên cây và 
 ▪ Từ bảng này HS rút ra nhận xét đánh dấu cột công dụng 
 các công dụng của thực vật 
TIỂU KẾT: 
 3/. Những cây có giá trị sử dụng 
 Thực vật có công dụng nhiều mặt như : 
 - Cung cấp lương thực, thực phẩm , gỗ,... 
 - Có khi cùng 1 cây nhưng có công dụng khác , tùy bộ phận sử dụng .... 
Sinh Học 6 Trang: 15 Trần Văn Thuận Trường THCS Bản cờ 
TUẦN 31: 
Tiết: 62 
 BẢO VỆ SỰ ĐA DẠNG CỦA THỰC VẬT 
I/. MỤC TIÊU: 
1/. Kiến thức: 
 - Biết được đặc tính đa dạng của thực vật là gì? 
 - Thế nào là thực vật quý hiếm? 
 - Hậu quả của việc tàn phá rừng khai thác bừa bãi tài nguyên đối với tính đa 
dạng của thực vật. 
 - Nêu các biện pháp chính để bảo vệ sự đa dạng của thực vật. 
2/. Kỹ năng: Quan sát, phân tích, so sánh 
3/. Thái độ: 
 Giáo dục học sinh yêu thích môn học 
 Có ý thức bảo vệ cây xanh. 
 GD ý thức bảo vệ môi trường bằng các hành động cụ thể, phù hợp lứa tuổi 
II/. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 
1. Ổn định: 
2. Bài cũ: 
 - Thực vật cĩ cơng dụng gì? 
 - Những cây cĩ hại cho sức khỏe? 
3/. Bài mới : 
 Mỗi lồi trong giới thực vật đều cĩ những nét đặc trưng về hình thái, cấu 
tạo, kích thước, nơi sống, ...→ Sự đa dạng của giới thực vật. Hiện nay cĩ 1 thực trạng 
là tính đa dạng đang bị giảm do tác động con người → bảo vệ. 
 Hoạt động 1 : Đa dạng của thực vật là gì? 
 Mục tiêu: Học sinh hiểu được sự đa dạng của thực vật 
 Hoạt động GV Hoạt động HS 
 - Kể tên những thực vật mà em biết? Thảo luận nhĩm: HS trình bày tên thực 
 - Chúng thuộc những ngành nào? vật? thuộc ngành nào? Nơi sống? 
 - Sống ở đâu? 
 →GV tổng kết →Khái niệm sự đa dạng →HS khác bổ sung, nhận xét. 
 thực vật. 
Sinh Học 6 Trang: 17 Trần Văn Thuận Trường THCS Bản cờ 
 thực vật? Thảo luận: tham gia trồng cây, bảo vệ 
 Em làm gì trong việc bảo vệ thực vật ở cây, ... 
 địa phương? → GV tổng kết. 
TIỂU KẾT: 
 III. CÁC BIỆN PHÁP BẢO VỆ SỰ ĐA DẠNG CỦA TV: 
 (5 biện pháp trong SGK) 
 4/. Củng cố: 
 - Câu 1, 2, 3/159 SGK 
 5/. Dặn dị: 
 - Học bài, trả lời câu hỏi SGK 
 - Đọc “Em cĩ biết” 
 - Chuẩn bị bài tiếp theo: “Vi khuẩn” 
Sinh Học 6 Trang: 19