Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 127+128: Ôn tập Tập làm văn

 Tieát 127: OÂN TAÄP: TAÄP LAØM VAÊN 
I.VAÊN BIEÅU CAÛM:
 ? Trong vaên baûn: Muøa xuaân cuûa toâi – Vuõ 
 Baèng. Taùc giaû taäp trung bieåu ñaït tình caûm naøo? 
1/. Theá naøo laø vaên 
baûn bieåu caûm: Muøa xuaân cuûa toâi – Muøa xuaân raát rieâng 
2/ Ñaëc ñieåm cuûa trong hoài öùc cuûa ngöôøi xa xöù. – Muøa xuaân trong 
vaên bieåu caûm: loøng toâi. 
 ? Trong vaên baûn: Muøa xuaân cuûa toâi, taùc giaû 
 taäp trung boäc loä tình caûm cuûa mình qua hình aûnh 
 aån duï, töôïng tröng tieâu bieåu naøo cuûa Muøa xuaân 
 thaùng gieâng?
 Hình aûnh aån duï töôïng tröng: “Möa rieâu rieâu, 
 gioù laønh laïnh, coù tieáng nhaïn keâu trong ñeâm xanh, 
 coù tieáng troáng cheøo voïng laïi töø nhöõng thoân xoùm xa 
 xa, coù caâu haùt hueâ tình cuûa coâ gaùi ñeïp nhö thô 
 moäng. Caùi reùt ngoït ngaøo, chôù khoâng coøn teâ buoát 
 caêm caêm nöõa” Tieát 127: OÂN TAÄP: TAÄP LAØM VAÊN 
2/ Đặc điểm + Có thể chọn một hình ảnh có ý nghĩa 
của văn bản ẩn dụ, tượng trưng nào đó để gửi gắm 
 biểu cảm: tình cảm, tư tưởng (Biểu cảm gián tiếp).
 + Biểu đạt bằng cách thổ lộ trực tiếp 
 những nỗi niềm, cảm xúc trong lòng. 
 (Biểu cảm trực tiếp) Tieát 127: OÂN TAÄP: TAÄP LAØM VAÊN 
I.VAÊN BIEÅU CAÛM: ? Trong vaên bieåu caûm, yeáu toá töï söï coù 
 vai troø nhö theá naøo? Cho ví duï?
4/ Caùc yeáu toá töï 
söï trong vaên bieåu 
caûm: Vai troø yeáu toá töï söï trong vaên bieåu 
 caûm laø tình caûm, caûm xuùc phaûi coù söï vaät, söï 
 vieäc cuï theå ñeå boäc loä gưûi gaém. Söï vaät nhôø 
 mieâu taû, söï vieäc thì nhôø töï söï.
 Ví duï: “Nhang traàm, ñeøn neán vaø nhaát 
 laø baàu khoâng khí gia ñình ñoaøn tuï eâm ñeàm, 
 treân kính döôùi nhöôøng tröôùc nhöõng baøn thôø 
 Phaät, baøn thôø Thaùnh, baøn thôø toå tieân laøm cho 
 loøng anh aám laï luøng, tuy mieäng chaúng noùi ra 
 nhöng trong loøng thì caûm nhö coù khoâng bieát 
 bao nhieâu laø hoa môùi nôû, böôùm ra raøng môû 
 hoäi lieân hoan”
  Chuyeän thôø cuùng toå tieân aám aùp laï luøng Tieát 127: OÂN TAÄP: TAÄP LAØM VAÊN 
I VAÊN BIEÅU CAÛM:
 ? Khi muoán baøy toû tình thöông yeâu, loøng 
 ngöôõng moä ngôïi ca ñoái vôùi moät con ngöôøi, söï vaät, 
1/ Theá naøo laø vaên 
baûn bieåu caûm: hieän töôïng thì em phaûi neâu leân ñöôïc ñieàu gì cuûa 
 con ngöôøi, söï vaät, hieän töôïng ñoù?
II. Caùc yeáu toá mieâu 
taû trong vaên bieåu 
caûm: Phaûi khaéc hoïa ñoái töôïng theo moät caùch naøo 
 ñoù thì môùi coù côù ñeå boäc loä tình caûm. 
III. Caùc yeáu toá töï 
söï trong vaên bieåu 
caûm: 
 Ví duï: “U toâi ñaõ ñi nguû töø laâu. Nhöng toâi 
 buoâng buùt, nhìn ra boán beân, choã naøo cuõng thaáy 
 boùng u. caùi boùng ñen ñuûi, hoøa laãn vôùi boùng toái veõ 
 neân moät khuoân maët traêng traéng vôùi ñoâi maét nhoû, 
 loøng ñen nhuoäm moät maøu naâu ñoáng. . . “ (Coû daïi 
 cuûa Toâ Hoaøi)
  Khôûi phaùt trong taâm töôûng, töôûng töôïng: 
 Nhìn ra boán beân choã naøo cuõng thaáy boùng u. bôõi ñoù 
 laø tình maãu töû thöôøng tröïc. Tieát 127: OÂN TAÄP: TAÄP LAØM VAÊN
I.VAÊN BIEÅU CAÛM:
 ? Ñieàn noäi dung thích hôïp vaøo oâ troáng
 Noäi dung -Baøy toû thaùi ñoä tình caûm söï ñaùnh giaù 
 vaên bieåu cuûa con ngöôøi vôùi thieân nhieân vaø cuoäc 
 caûm. soáng. 
 - Caùc yeáu toá hình thaønh ñeå theå hieän 
 caûm xuùc ñoù laø töï söï vaø mieâu taû. 
 Muïc ñích - Ñeå gôûi gaám tö töôûng tình caûm hoaëc 
 bieåu caûm bieåu ñaït baèng caùch thoå loä tröïc tieáp noãi 
 nieàm caûm xuùc trong loøng.
 - Ñoàng caûm vôùi suy nghó ñaùnh giaù 
 thoâng qua vieäc mieâu taû ñoái töôïng. 
 Phöông - Bieåu caûm tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp. 
 tieän bieåu Ngoân ngöõ söû duïng ngoâi thöù nhaát “Toâi”, 
 caûm “Em”
 - Lôøi than, lôøi nhaén, lôøi hoâ. Duøng bieän 
 phaùp tu töø so saùnh, aån duï, nhaân hoùa, 
 ñieäp ngöõ. Bài tập: Đọc 2 đoạn văn dưới đây, cho biết đoạn nào là đoạn biểu 
 cảm về tác phẩm thơ. Căn cứ vào những đặc điểm nào mà em có 
 thể nhận biết?
Đoạn 1:  Còn câu thơ thứ hai thì ánh trăng lại chiếu xuống khắp 
nơi, lồng vào những cây cổ thụ để rồi lại tạo nên hàng nghìn bông 
hoa được thêu dệt bởi cái bóng của cây cổ thụ. Tuy câu thơ chỉ có 
hai màu sáng và tối, đen và trắng, nhưng không vì thế mà làm giảm 
đi cái vẻ đẹp quấn quýt của ánh trăng và mọi vật phía dưới.
Đoạn 2 :  Cảnh rừng Việt Bắc âm u vắng lặng nay qua lời thơ 
của Bác đã trở nên có hồn, có vẻ. Câu thơ tâm đắc của em là câu 
thứ hai: " Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa''.
 Cả cánh rừng Việt Bắc như in bóng vào nhau, câu thơ làm em suy 
nghĩ: Liệu đó có phải là một khung cảnh thần tiên? Bóng lá, bóng 
hoa được ánh trăng sáng bạc rọi xuống đẹp mê hồn! Ước gì em 
cũng được ngắm trăng lúc đó với Bác! Tieát 128: OÂNNgữ TAÄP: Văn TAÄP: Tiết: LAØM 128: VAÊN (tt) 
II. VĂN NGHỊ LUẬN. * Các văn bản nghị luận đã học:
 ÔN TẬP TẬP LÀM VĂN
 1. Tục ngữ.
 2. Tinh thần yêu nước của nhân dân 
 ta.
 3. Sự giàu đẹp của tiếng Việt.
 4. Đức tính giản dị của Bác Hồ.
 5. Ý nghĩa văn chương. •Tình huống nhận biết: 
 •Hãy cho biết những câu sau đâu là luận điểm và giải 
 thích vì sao?
 a. Nhân dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước.
 b. Đẹp thay tổ quốc Việt Nam.
 c. Chủ nghĩa anh hùng trong chiến đấu và sản xuất.
 d. Tiếng cười là vũ khí của kẻ mạnh.
 Nêu một vấn đề, nó 
Câu b: Là câu cảm thán.
 tương ứng với một 
Câu c: Chỉ là một cụm danh từ. luận đề mà chưa phải 
 là luận điểm.
 + Lưu ý: Luận điểm thường có hình thức câu trần 
 thuật với từ "là'', hoặc "có''. Bài tập vận dụng: Xác định thể loại 2 đoạn văn sau:
 Đoạn 1: “Có công mài sắt có ngày nên kim''. Câu tục 
 ngữ đã nêu lên một chân lí lớn bằng những hình ảnh đầy 
 sức thuyết phục. Công việc này tưởng như khó khăn 
 không thể làm nổi, thế mà vẫn có những người không 
 quản gian nan, kiên trì hết ngày này qua năm khác cố sức 
 làm cho kì được ova họ đã thắng. Ví như anh Nguyễn 
 Ngọc Kí bị liệt cả hai tay, nhưng mong muốn đến trường 
 vẫn thôi thúc anh. Thế là anh tập viết bằng chân. Những 
 nét chữ đầu tiên thật không ra hình thù gì, nhưng anh 
 không chịu nản lòng và bây giờ anh trở thành một Nhà 
 giáo ưu tú. Anh còn là một cây bút viết những tác phẩm 
 được lứa tuổi học trò yêu thích. - Theá naøo laø vaên bieåu caûm? 
 - Caùc yeáu toá töï söï vaø mieâu taû trong vaên bieåu caûm.
 - Caùc bieän phaùp tu töø trong vaên bieåu caûm: So saùnh, 
 nhaân hoùa, ñieäp ngöõ, aån duï. . . 
 - Nhöõng ñaëc ñieåm cô baûn trong vaên nghò 
 luaän: + Luaän ñieåm laø gì?
 + Luaän cöù laø gì? 
 + Luaän chöùng laø gì?
- Vieát moät ñoaïn vaên bieåu caûm veà ngöôøi thaân. 
- Ghi laïi caùc vaên baûn nghò luaän ñaõ hoïc.